از زمان وضع اولین قانون در خصوص نظام وظیفه‌ی عمومی که در سال ۱۳۰۴ و تحت عنوان «قانون خدمت نظام اجباری» به تصویب رسید، نزدیک به یک‌صد سال می‌گذرد. در طول این یک سده، به فراخور تحولات اجتماعی و تغییر ضرورت‌ها و نیازهای کشور و هم‌چنین بروز اتفاقاتی مانند جنگ، قوانین مختلفی (پیش و پس […]...

نظام سربازگیری؛ اجباری یا حرفه‌ای؟ سربازی اجباری، چند سالی است که در افکار عمومی با حساسیت بیش‌تری دنبال می‌شود. حادثه‌ی تلخی که اخیراً در سراوان رخ داد و منجر به کشته شدن سه جوان برومند سرباز وظیفه نیز شد، بار دیگر حساسیت‌های سربازی اجباری را برجسته کرده است. سربازی اجباری موافقان و مخالفان فراوانی دارد، […]...

به باور این جامعه‌شناس، داوطلبانه‌شدن سربازی و خدمت نظامی، روزی بالاجبار در کشور ما اتفاق خواهد افتاد. او ضمن تاکید بر این‌که «در بسیاری از حوزه‌ها عقب هستیم»، به ماهنامه‌ی خط صلح گفته است که در ایران «همیشه بین آن‌چه که به مصلحت جامعه است و آن‌چه در آن در حال گذشتن است فاصله وجود […]...

نگاهی به سه دهه ترانه‌های اجتماعی و حقوق بشری «سندی» هر بار از سربازی اجباری می‌شنوم، صدای شهرام آذر، همان سندی خودمان، در گوشم می‌پیچد: «یغلوی به دست تو صف واسه ساچمه‌پلو…». چند سالی است که هشتگ از سربازی بگو در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود. اما ترانه‌ی سندی نه در سال‌های اخیر و با شبکه‌های […]...

پتانسیل جدی تشکیل یکباره‌ی کارزارهای نافرمانی مدنی در ماه‌های اخیر با آرام‌تر شدن اعتراضات خیابانی، سویه‌های خشونت‌پرهیزتر آن به صورت یک مبارزه‌ی مستمر ادامه یافت. این سویه‌ها شامل اقداماتی از جنس نافرمانی مدنی زنان در قانون حجاب اجباری، تشویق و تنبیه مالی بنگاه‌های اقتصادی حامی این نافرمانی و معترض به آن و غیره می‌شد. در […]...

هستی، هویت و سرنوشت آدمیان در دوران مدرن، بر بنیان نسبت آن با دیوارها تعین می‌یابد. با پدیدار شدن مفهوم دولت مدرن در سپهر زندگی بشر، دیوارهای مرزی، هم‌چون تیغه‌های نامرئی یک چاقوی تاریخی، آدمیان را از یکدیگر جدا کرده و هر یک از آن‌ها را تبعه‌ی یک دولت به حساب آوردند و بر پیشانی […]...

در مقابل خودکشی سربازان سکوت نکنیم بیش از دو سال از خودکشی «سامان دشتی»، جوان ۲۰ ساله، که در آخرین روز خدمت سربازی‌اش ماشه را کشید و به زندگی‌اش پایان داد می‌گذرد، اما هنوز خانواده و دوستانش در شوک هستند که چه اتفاقی افتاد. در دوران خدمت سربازی، چه بلایی بر سر او آورده بودند […]...

مطابق ماده‌ی اول قانون خدمت وظیفه‌ی عمومی «کلیه‌ی اتباع ذکور دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه‌ی عمومی برابر مقررات این قانون هستند». حتی غیبت عمدی از سربازی در قوانین ایران جرم‌انگاری شده است. در کنار این جرم‌انگاری، شخصی که غایب باشد از بسیاری از خدمات و اشتغال به مشاغل زیادی محروم می‌شود. […]...

«سربازی من در پادگان نایبند، پادگان نیروی دریایی ارتش در بندرعباس بود. فعالیت‌های ما در پادگان، کارهای بدنی عبثی بودند که فقط به درد ساییدن روح و تلف کردن عمر می‌خوردند. از جمله جارو کردن محوطه هر روز صبح و عصر، تمیز کردن توالت‌ها روزی دو بار، تمرین رژه، شستن یغلاوی‌ها (ظروف فلزی غذا)، تمیزکردن […]...

حتماً در خانواده، دوستان یا آشنایان، فردی یا افرادی را سراغ داریم که یکی از دغدغه‌های اصلی و پرتنش او خلاص شدن از پروسه‌ی سربازی اجباری است و احتمالاً مشاهده کرده‌ایم افرادی را که تمام تلاش خود را -چه با پرداختن هزینه‌های بالا و یا تاوان‌های سخت- داشته‌اند تا وارد این جریان پر استرس دوساله […]...

«سربازی اجباری» که از آن با عنوان «خدمت مقدس زیر پرچم» هم یاد شده، از آغاز پیدایش تاکنون به دغدغه‌ی جدی و سد راه زندگی جوانان و حتی زندگی مردان میانسالی که عمری از آن‌ها گذشته و کماکان مشمول خدمت سربازی اجباری هستند، تبدیل شده است. وضعیت زندگی در این سال‌ها به طور کلی باعث […]...

قانون خدمت وظیفه‌ی عمومی در مقام تعریف افراد مشمول خدمت وظیفه‌ی عمومی و شرایط انجام این وظیفه‌‌ی عمومی ضوابط و مقررات لازم الاجرایی تعریف کرده است. اما آن‌چه پیش از این مقررات و ضوابط تعریف‌شده قابل اهمیت و توجه است، شناسایی دلیل و فلسفه‌ی وجودی چنین مسئله‌ای در قالب خدمت عمومی است. این‌که تاریخ و […]...