پس از انقلاب ۵۷ و روی کار آمدن جمهوری اسلامی در ایران، یکی از چالش‌های اساسی حاکمیت، دانشگاه‌ها‏ و فضای حاکم بر آن بود. حکومت به روش‌های مختلف سعی در نظارت، دخالت و کنترل شدید فضای دانشگاه‌ها را داشت و همین تفکر نیز تحت‌عنوان «انقلاب فرهنگی» باعث شد برای مدتی دانشگاه‌ها تعطیل شوند. علاوه بر […]...

یکی از مهم‌ترین مسائلی که این‌روزها در سطح جامعه مطرح است، مشخص نمودن مرز «نافرمانی مدنی» با قانون شکنی، قانون‌گریزی و اصطلاح فقهی «بغی» است. توجه به این‌موضوع، سبب طرح این‌مسئله است که: نسبت اخلاق با حقوق، یا عدالت با اخلاق و یا در نگاهی مذهبی، تعامل یا تقابل مذهب با حقوق چیست که آن‌را […]...

مستند به اصول قانون اساسی و قواعد شرعی و حقوقی هیچ مقام و مرجعی در هر رتبه و موقعیتی که باشد، حق ندارد بدون مجوز قانونی و بر خلاف قواعد حقوقی اقدام به صدور دستور یا اتخاذ رفتار کند. این قاعده‌ی بدیهی و شفاف از دیرباز تاکنون مورد قبول و تایید تمامی جوامع بشری بوده […]...

کتاب، یکی از مهم‌ترین ابزارهای انتقال و انتشار افکار به‌شمار می‌رود. بر همین اساس یکی از معیارهای مهم سنجش میزان آزادی بیان در یک جامعه، میزان آزادی اشخاص در بیان افکار و عقاید خود در قالب کتاب است. به ‌مانند تمامی حقوق و آزادی‌های بشری، آزادی بیان نیز با محدودیت‌هایی روبه‌روست که در جوامع متمدن […]...

موضوع گفتگوی ماهنامه‌ی خط صلح با «مصطفی ترک همدانی»، وکیل دادگستری و حقوقدان، مسئله‌ی پاسخ‌گویی حاکمیت در برابر شهروندان است. او حق پاسخ‌گیری را در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در مسئله‌ی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌جوید و به باور او و در پاسخ به پرسشی در خصوص یک‌طرفه دیده شدن این حق […]...

دولت (به معنای اعم) اساساً نسبت به چه کسی پاسخگو است؟ جواب از یک سو روشن است و از یک سو تاریک. برابر حقوق بین‌الملل عمومی، دولت (State) در برابر بعضی رفتارهای خود باید به دیگر دولت‌ها پاسخگو باشد. متاسفانه دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ خود به توسعه بحث مسئولیت بین‌المللی دولت کمک شایانی […]...

وضعیت تقنینی و اجرایی در مورد مسئله‌ی حجاب بسیار پیچیده است. این پیچیدگی از سال گذشته و با شروع خیزش «زن، زندگی، آزادی» بسیار عجیب‌تر هم شده است. پیامک کشف حجاب، توقیف خودرو، لایحه حجاب و عفاف، دستگیری شبانه، تاکسی‌های اینترنتی، کسب‌وکار آنلاین، سطل ماست، پلمپ شدن باغ شازده و هزاران ترکیب در ظاهر بی‌ربط […]...

در ابتدا لازم است که به مفاهیمی از قبیل: چیستی تاریخ و چیستی بناهای تاریخی و اهمیت حفظ و چگونگی حفاظت و وظیفه‌ی وزارت میراث فرهنگی مروری اجمالی داشته باشیم و هم‌چنین به جرایم علیه میراث فرهنگی نیز در صورت مساعدت زمان اشاره شود. واژه‌ی تاریخ یا هیستری (History)، به وقایع و اتفاق‌هایی که در […]...

یکی از دشواری‌های ایرانیان آن است که جدای از ایرادها و ضعف‌های قانون اساسی جمهوری اسلامی، حاکمیت حتی به قوانین مصوبه‌ی خود نیز وفادار نیست و به آن عمل نمی‌کند. بارها شاهد بوده‌ایم که حاکمان جمهوری اسلامی یا ضابطان و هواداران آن، در برابر انتقاد به برخی رفتارهای خشن و سرکوب‌گرانه ماموران حکومتی، برای نمونه […]...

چند سد بزرگ در برابر آزادی بیان وجود دارد که یکی از آن‌ها قانون است. سدهای دیگر را من این‌طور می‌بینم: محدودیت‌های فراقانونی، عرف‌ها و هنجارهای جوامع، گرو‌ه‌های فشار و ناتوانی دولت‌ها در تضمین حق آزادی بیان. با چند مثال از این نظر دفاع می‌کنم. برابر اصل بیست‌وهفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «تشکیل‏ اجتماعات‏ […]...

پیش‌بینی واکنش‌های کیفری (مجازات) در قوانین موضوعه و اعمال آن از طریق قوه‌ی قضاییه، یکی از راه‌های استقرار نظم و امنیت و جلوگیری از تعدّی به حقوق اشخاص در جوامع متمدن به شمار می‌رود. از آن‌جایی‌که وضع و اعمال مجازات ها -با وجود ضرورت‌ها و توجیهاتی که تمسّک به آن را ایجاب می‌کند- به هر […]...

موج اعتراضی سال‌های اخیر و به ویژه با خیزش بی‌سابقه‌ی مبارزات مردمی در ایران که زنان و جوانان در صف مقدم آن با شعار «زن، زندگی، آزادی» قرار دارند، عبور از بازنگری قانون اساسی کنونی را کم‌رنگ و تدوین قانون اساسی نوینی را که چالش‌های قانون اساسی کنونی را نداشته باشد، از حاشیه به مرکز مباحث سیاسی-قضایی […]...