آلبرت اینشتین جمله‌ی معروفی دارد: خدا تاس نمی‌اندازد. اما اگر امروز زنده بود و نگاهی به شبکه‌های اجتماعی می‌انداخت، شاید با ناامیدی سرش را می‌تکاند و می‌گفت، به نظر می‌رسد که فالگیران و شبکه‌های اجتماعی نه‌تنها تاس می‌اندازند، بلکه دارند با آن قمار هم می‌کنند، چراکه امروزه، پیشگویی‌ها، فال‌ها و خرافات در لباس مدرن خودنمایی […]...

در دنیایی که علم و فناوری به‌سرعت در حال پیشرفت است، شاید عجیب به‌نظر برسد که هم‌چنان افرادی برای حل مشکلات خود به رمالان و دعانویسان مراجعه می‌کنند. با این‌حال، واقعیت این است که بسیاری از مردم، به‌ویژه در زمان ناامیدی و درماندگی، به‌دنبال راه‌حلی سریع و معجزه‌آسا هستند و همین موضوع، زمینه را برای […]...

خرافه، به باورها و اعمالی اشاره دارد که بر پایه‌ی ترس، نادانی، یا سوئتفاهم از علل طبیعی و ماورائالطبیعه –اغلب بدون پشتوانه‌ی علمی یا منطقی— شکل گرفته‌ و ممکن است به‌صورت فردی یا جمعی وجود داشته باشد. در واقع بنیان خرافات و جادو، بر ترس و جهل انسان بنا شده است. در گذشته، خرافات بخشی […]...

زن نشست و ترس در چشمانش بود به فنجان وارونه فکر می‌کرد گفت ای فرزندم! غمگین مباش! عشق سرنوشت تو است*   اجازه بدهید تمایزی قائل شوم میان مفاهیمی که مرز دقیقی با هم ندارند: فال‌گیری، کف‌بینی، رمالی و دعانویسی. هر کدام به‌شکلی مدعی است که با جهان دیگری ارتباط دارد و حقایقی را می‌گوید […]...

در لابه‌لای صفحات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در ایران، رمالان و دعانویسان دیجیتال با هزاران دنبال‌کننده، وعده‌های رنگی از تغییر سرنوشت را به افراد درمانده، مستاصل و آسیب‌پذیر می‌دهند و در واقع «تجارت فروش رویا» راه انداخته‌اند. زنان، به‌ویژه در جوامع حاشیه‌نشین و کم‌درآمد، بیش از دیگران هدف این وعده‌ها قرار می‌گیرند. در واقع […]...

رمالی و فالگیری به‌عنوان بخشی از اقتصاد غیررسمی در بسیاری از جوامع در حال توسعه، ازجمله ایران، ریشه‌های عمیقی دارد. این پدیده که در بستری از بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رشد می‌کند، نه‌تنها منجر به خروج سرمایه— اعم از سرمایه‌ی مالی، انسانی و اجتماعی— از چرخه‌ی مولد و رسمی اقتصادی می‌شود، بلکه به‌واسطه‌ی تاثیرگذاری […]...

رمالی و فال‌گیری، به‌عنوان جلوه‌هایی از خرافات در جوامع امروزی، فراتر از یک معضل فرهنگی و اجتماعی، تهدیدی جدی برای کرامت انسانی به‌شمار می‌روند. این پدیده‌ها با سوئاستفاده از آسیب‌پذیری‌های روانی، اقتصادی و اجتماعی افراد، استقلال فکری و اراده‌ی آزاد آن‌ها را نشانه می‌گیرند و با تحقیر عقلانیت، انسان را از موجودی مختار و توانمند، […]...

انسان‌ها از دیرباز و تا زمانی که تاریخ به یاد دارد و تا جایی که کاوش‌های دیرین‌ مردم‌شناسی نشان می‌دهد، همواره به تاثیر عوامل ماورایی و غیرمادی در زندگی و سرنوشت خود باور داشته و تلاش کرده‌اند تا با دخل و تصرف در این عوامل، به زعم خود زندگی بهتری برای خود و نزدیکانشان رقم […]...

مترو تهران دیگر صرفاً یک وسیله‌ی حمل‌ونقل عمومی نیست، بلکه به عرصه‌ای تبدیل شده که در هر گوشه‌اش تنش، استیصال و نبرد برای بقا جریان دارد. هر روز هزاران مسافر، در ایستگاه‌هایی که ظرفیت این‌حجم از جمعیت را ندارند، در میان ازدحام و فشار، به‌دنبال فرصتی برای نفس‌کشیدن می‌گردند. قطارهایی که با تاخیر می‌آیند، سکوهایی […]...

کتاب مدیریت آریستوکراتیک به قلم احمد فعال، پژوهش‌گر و تحلیل‌گر مسایل نظری در سیاست و جامعه‌شناسی، در سال ۱۴۰۳ منتشر شده است. نویسنده، این‌کتاب را براساس تجربیاتی به رشته‌ی تحریر درآورده که در سه حوزه‌ی مدیریت، صنعت نفت و جامعه‌شناسی سیاسی به‌دست آورده است. تجربه‌ی نخست به تحصیلات پایه‌ای او در کارشناسی مدیریت مربوط است، […]...

...

تهران در فرایند رشد ناموزن و ناهماهنگ خود از دوره‌ی صفویان به بعد، به‌ویژه از زمانی‌که از سوی آقا محمدخان قاجار به‌عنوان پایتخت ایران برگزیده شد، هرچند گاه یک‌بار، محدوده‌ی رسمی و مرزهای مشخص شهری خود را درهم پیچید و از هرسو شروع به پیش‌روی و رویندگی نمود؛ بدون این‌که مسئولان مملکتی بخواهند و یا […]...