اخرین به روز رسانی:

نوامبر ۲۴, ۲۰۲۴

نگاهی به تاریخچه فعالیت های محمدعلي طاهري و عرفان حلقه/ سارا ساعی

سارا ساعی

محمدعلی طاهری متولد اول فروردین ماه سال 1335، با تحصیلات دوره کارشناسی مهندسی مکانیک از کشور ترکیه، از اوایل دهه 60 شمسی – حدود 40 سال پیش – شروع به ارائه نظریاتی در خصوص عرفان، خودشناسی، شعور و ضدشعور و طب مکمل می نماید.

ایشان در ابتدا و تا سال های 1380، آموزه های خود را در خانه ها و به صورت جلسات کاملاً خصوصی ارائه می کرد. از سال های 80 تا 84 آقای طاهری در کرج، و بعد‌ها در خیابان جمالزاده-انقلاب تهران، اقدام به برگزاری کلاس هایی با جمعیتی محدود نمود. وی همزمان در شهر تبریز نیز کلاس برگزار می کرد.

عرفان حلقه فعالیت های رسمی خود را در سال 1384 و به عنوان یک سازمان قانونی غیردولتی، تحت مجوز سازمان ملی جوانان، در خیابان ستارخان آغاز کرد. فعالیت های آن شامل برگزاری کلاس های آموزشی عرفانی (خودشناسی) و درمان بیماران بود. مجوز سازمان ملی جوانان دارای اعتبار یک ساله بود که دو سال متوالی تمدید گردید.

در سال 1385 به علت افزایش تعداد شرکت کنندگان و کمبود جا، کلاس ها به ساختمانی در گاندی نقل مکان شد. تعداد شرکت کنندگان تا سال 1386 و تعطیلی کلاس ها، به حدود 500 نفر در هر جلسه افزایش یافته بود.

همزمان با افزایش شرکت کنندگان، نگرانی ها و حساسیت های حکومتی آغاز شد. در سال 86 پلیس امنیت با شکایتِ کتبی یک تن از شرکت کنندگان سابق دوره ها -که نفوذ قابل توجهی در نهادهای امنیتی نیز داشت-، محمدعلی‌ طاهری را احضار کرده و مورد بازجویی قرار می دهد. شخص شاکی مدعی بود که با رفتن همسرش به این کلاس ها اختلاف خانوادگی برایشان به وجود آمده است. اما بعد از رسیدگی دادگاه مشخص شد که این افراد قبل از آشنایی با این آموزه ها نیز اختلاف داشتند و مشکلات آن ها ارتباطی به این کلاس ها نداشته است. محمدعلی‌ طاهری پس از چند ساعت بازداشت با قرار وثیقه آزاد گردید؛ ولی‌ تعهد می دهد که کلاس‌هایش را تعطیل نماید. بدین ترتیب کلاس‌های گاندی در زمستان سال 86 تحت فشار تعطیل شد.

با تعطیلی کلاس آقای طاهری، فعالیت های آموزشی هم چنان ادامه داشت. زیرا از اواخر سال 1384، همزمان با برگزاری کلاس های آقای طاهری، شاگردانی که با گذراندن دوره های مربوطه، “مربی عرفان حلقه” و یا اصطلاحاً “مستر” شده بودند نیز در حال تدریس و برگزاری کلاس های عرفان حلقه بودند و پس از تعطیلی‌ اجباری کلاس های آقای طاهری در بهمن ماه سال ۸۶، کلاس های مربیان هم چنان دایر بود. از طرفی فعالیت های عرفان حلقه در دفتری در خیابان سعادت آباد ادامه داشت. فعالیت های این دفتر محدود بود به ثبت نام کلاس های از راه دور عرفان حلقه، توزیع کتب آقای طاهری و محصولات آموزشی هم چون سی.دی و غیره.

با بسته شدن کلاس های گاندی، فرادرمانگاه ها (محلی که در آن درمان بیماران انجام می گرفت) نیز تعطیل شدند. تاریخچه شکل گیری فرادرمانگاه به تابستان سال 1384 بر می گشت. در این سال، نخستین فرادرمانگاه در خیابان تخت طاووس توسط آقای طاهری و با هدف درمان رایگان بیماران افتتاح شد. تا زمان تعطیلی کلاس های آقای طاهری، این فرادرمانگاه هم چنان دایر بود.

در سال 1385 در اقدامی خودجوش و به پیشنهاد تعدادی از شاگردان محمدعلی‌ طاهری، تعدادی فرادرمانگاه دیگر نیز در نقاط مختلف تهران دایر و به درمان بیماران اختصاص داده شد. تمامی فرادرمانگاه ها به صورت خیریه فعالیت داشته و به صورت رایگان به ارائه فرادرمانی و درمان بیماران می پرداختند. در پاییز 1386 و در آستانه تعطیلی اجباری کلاس ها، پلیس اماکن ناگهان به بهانه نداشتن مجوز وزارت بهداشت، خواستار تعطیلی‌ تمامی فرادرمانگاه ها نیز شد. بدین ترتیب به درخواست آقای طاهری تمام فرادرمانگاه ها تعطیل گردید.

پس از تعطیلی کلاس ها، جهت رسیدگی به شکایت شخصی که با نفوذ خود و شکایت اش منجر به تعطیلی کلاس ها شد، پرونده در دادسرای وزرا بر علیه محمدعلی طاهری به جریان افتاد. فرمانده پایگاه پلیس امنیت میدان نیلوفر با اعلام آن که رسیدگی به این پرونده در صلاحیت ما نیست، پرونده را جهت بررسی به سردار علیپور فرمانده پلیس امنیت تهران ارسال کرد. پس از احضار آقای طاهری و معارفه فرادرمانی توسط ایشان، به پیشنهاد سردار علیپور و معاون ایشان سردار جورکش، مقرر شد آقای طاهری با استفاده از مجوز فرهنگی ناجا در غالب خیریه به فعالیت های خود ادامه دهد. و بدین ترتیب در آبان ماه سال 86 موسسه ای به نام “موسسه خیریه بهشت یاس پنهان” با مدیریت سردار جورکش ثبت شد. گرچه بنای موسسه، آموزش عرفان کیهانی نبوده ولی جزو اهداف موسسه یک سری فعالیت هایی ذکر شده بود که در چارچوب این فعالیت ها به مربیان جهت آموزش عرفان کیهانی مجوز داده شد. و بدین ترتیب شاگردان آقای طاهری (مربیان) توانستند با مجوز رسمی، کلاس های عرفان حلقه را برگزار کنند. طبق تفاهم صورت گرفته، 20 درصد هزینه ثبت نام کلاس ها صرف امور خیریه و کمک به افراد نیازمند می شد.

طبق بند 4 آیین نامه انضباطی که برای مربیان واحدهای آموزشی تحت پوشش موسسه خیریه بهشت یاس پنهان تدوین شد، صراحتاً عنوان می شود: “مربی موظف به تدریس دقیق جزوات ارائه شده از طرف خیریه برای دوره های مختلف موسسه فرهنگی هنری عرفان کیهانی بوده و باید از طرح مباحث اضافی و خارج از موضوع دوره پرهیز نماید”. در بند 5 این آیین نامه نیز آمده است: “مربیان خیریه از ورود به مباحث سیاسی اکیداً اجتناب کنند”.

بدین ترتیب، فعالیت مجموعه عرفان حلقه تا زمان باز بودن کلاس ها، قانونی و با مجوز مقامات رسمی بوده است. سردار علیپور -که آن زمان فرمانده امنیت تهران بوده-، سردار جورکش و قاضی لهراسبی و بعضی از اعضای خانواده آن ها این موسسه را تاسیس کردند.

کمیته های عرفان حلقه

شکل گیری کمیته های عرفان حلقه از زمان کلاس های گاندی آغاز شد و اولین کمیته، “کمیته پزشکی‌ گذشته نگر و آینده نگر” نام داشت که هدف از تشکیل آن گردآوری مدارک و شواهد پزشکی از درمان های صورت گرفته توسط فرادرمانی جهت ارائه به وزارت بهداشت در راستای اثبات علمی فرادرمانی بود.

همزمان با کمیته پزشکی‌، کمیته های دیگری نیز تشکیل گردید که همگی‌ متشکل بود از متخصصانی که پس از گذراندن دور‌ه های عرفان حلقه به صورت داوطلبانه مایل به همکاری و انطباق آموزه ها با علم، فلسفه، مذهب، و غیره بودند. از جمله این کمیته‌ها، کمیته قرآن پژوهی، کمیته علمی‌، فیزیک، حقوق، روابط عمومی‌ را می توان نام برد.

کتاب های محمدعلی طاهری

نخستین کتاب آقای طاهری در سال 1384 به چاپ رسید. دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی استاد دانشگاه عرفانِ اسلامی توسط دانشجویان خود از مباحث و کلاس های آقای طاهری مطلع گردیده و جهت انتقاد و تحقیقات بیشتر طی چندین جلسه قرار حضوری با آقای طاهری به مباحثه پرداختند که در نهایت منجر شد به نگارش مقدمه ای بر کتاب “عرفان حلق (کیهانی)”. این کتاب در سال 84 به عنوان نخستین کتاب آقای طاهری و با مقدمه دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی به چاپ رسید.

در سال 1385 دومین کتاب، تحت عنوان “انسان از منظری دیگر” نیز با مقدمه دکتر لاریجانی و با مجوز رسمی وزارت ارشاد به چاپ رسید. لیکن پس از بازداشت محمدعلی طاهری در سال 1390، آقای لاریجانی تحت فشار سپاه همکاری اش را قطع کرده و به صورت کتبی خواستار حذف پاورقی خود از کتاب انسان از منظری دیگر شد.

سومین کتاب مجوزدار آقای طاهری “بینش انسان” نام دارد. در سال 1389 و همزمان با بازداشت 67 روزه آقای طاهری، این کتاب نیز با مجوز رسمی وزارت ارشاد دولت احمدی‌ نژاد به چاپ رسید.

پس از آن، دو کتاب دیگر تحت عناوین “چند مقاله” و “انسان و معرفت” در ارمنستان به چاپ رسید.

کتب دیگر منتشر شده پس از بازداشت آقای طاهری هیچ کدام مورد تایید وی نبوده و توسط شاگردان ایشان چاپ شده اند. در مرخصی شش روزه نوروز 1391 نیز، آقای طاهری به دلیل عدم نگارش مطالب و عدم تایید نسخه نهایی، کتب جدید را تایید نکردند.

علاوه بر کتاب های چاپ شده، در سال‌های 1385-1386 نتایج تحقیقات علمی پزشکان و روانپرشکان در مورد اثرات دو طب مکمل “فرادرمانی” و “سایمنتولوژی” بر بیماری‌های جسمی، روانی و ذهنی، در نه شماره ویژه نامه های “دانش پزشکی” منتشر شد که سرپرستی آن را دکتر سید شهاب الدین صدر، ریاست وقت سازمان نظام پزشکی کشور و رئیس کمیسیون بهداشت مجلس (که پیش تر معاون وزیر بهداشت نیز بود)، بر عهده داشت. هفت ویژه نامه تخصصی نیز در نشریات خبر رسانی پزشکی طب کل نگر و دانش پزشکی (به مدیر مسئولی سید شهاب الدین صدر) به منظور انتشار نتایج پزشکی فرادرمانی و سایمنتولوژی تاکنون متنشر شده اند.

هم چنین چند مقاله از محمدعلی طاهری در روزنامه های رسمی کشور از جمله در روزنامه همشهری (1388 و 1387)، روزنامه رسالت (1388)، صبح اقتصاد (1389)، روزنامه آرمان (1389) و روزنامه ابتکار (1388) به چاپ رسید.

فعالیت های علمی و آکادمیک

در زمان فعالیت های قانونی محمدعلی طاهری، چندین توافقنامه رسمی با چند دانشگاه داخلی و موسسه خارجی بسته شد که منجر به صدور گواهی شرکت در آموزش های آزاد در دو رشته فرادرمانی و سایمنتولوژی گردید. در این مراکز، برای فراگیران گواهینامه شرکت حضوری و غیر حضوری صادر می شد. تمامی‌ این کلاس ها بعد و یا قبل از بازداشت آقای طاهری، با تبلیغات منفی نهادهای امنیتی و تهدید و ارعاب مقامات مسئول دانشگاه ها تعطیل گردید.

  • دانشگاه علوم پزشکی 1388: کلاس ها در دو گروه 1100 نفره تشکیل شد. جلسه دوم همزمان بود با انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری و اطلاعات دانشگاه از تعهد به اجتناب از هر گونه جلسات گروهی به عنوان بهانه ای جهت بستن کلاس های دانشگاه استفاده کرد. با این وجود، با تلاش و شفاعت دکتر توفیقیان (معاون دانشگاه علوم پزشکی ایران)، دوره های سایمنتولوژی هم چنان تا مدت ها به عنوان دوره های راه دور برگزار می شد.
  • دفتر آموزش های آزاد دانشگاه تهران 1387: این دوره ها به صورت حضوری در چند نوبت (هشت نوبت) برای گروه های مختلف از جمله پزشکان، پیراپزشکان، و افراد معمولی‌ برگزار شد و پس از آن به صورت غیر حضوری ادامه یافت. تعداد شرکت کنندگان در مجموع حدود شش هزار نفر بود.
  • آکادمی بین المللی اکو انرژی جمهوری آذربایجان: این آکادمی که به محمدعلی طاهری دو دکترای افتخاری عرفان و درمان اعطا کرد، توافق نامه ای با موسسه عرفان حلقه منعقد نمود که بر اساس مفاد این توافق نامه مقرر گردیده بود که دو طرف، همکاری های تحقیقاتی را دنبال کرده و در نهایت به صدور مدارک تحصیلی در مقاطع مختلف بپردازند.
  • دانشگاه پزشکی سنتی ارمنستان: دانشگاه طب سنتی ارمنستان در اردی بهشت سال 1390، به محمدعلی طاهری دکترای افتخاری اعطا کرد. تنها چند روز پیش از دستگیری، رئیس دانشگاه طب سنتی ارمنستان به همراه هیات همراه به منظور اعطای دکترای افتخاری بنیانگذاری طب های مکمل ایرانی (فرادرمانی و سایمنتولوژی) به محمدعلی طاهری، به تهران آمده بودند. بنا به گزارش آفتاب این دومین بار بود که دانشگاه طب سنتی ارمنستان در طول 22 سال تاسیس خود به یک محقق دکترای افتخاری اعطا می کرد. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز خبر اعطای دکترای افتخاری از دانشگاه ارمنستان به ایشان را از شبکه دو سیما پخش و اعلام نمود.

بازداشت 67 روزه سال 1389

در سال 1389، تنها چند ماه پیش از دومین بازداشت آقای طاهری، پروژه “ترک اعتیاد طاهر” در هشت کمپ ترک اعتیاد در شهر اصفهان زیر نظر پزشکان و روانپزشکان با موفقیت به انجام رسید و در شبکه مستند سیما نیز پخش شد که پس از مشاهده این موفقیت ها، کمپ های ترک اعتیاد، مورد هجوم ماموران قرارگاه ثارالله قرار گرفت و تخریب و تعطیل شد.

محمدعلی طاهری در 29 فروردین 1389 دستگیر شد. به نقل از پایگاه خبری مشرق، او به اتهام “اقدام علیه امنیت کشور” دستگیر شد. ضمناً اعلام شد بازداشت به دلیل راه اندازی تشکیلات غیرقانونی بوده‌ است. محمدعلی طاهری به مدت 67 روز در سلول های انفرادی بند ۲ الف زندان اوین محبوس بود و سپس به قرار وثیقه آزاد شد.

در زمان بازداشت به آقای طاهری وعده داده شده بود که می تواند تنها در زمینه درمان های فرادرمانی و سایمنتولوژی به انجام تحقیقات علمی بپردازد. اما نیروهای امنیتی در خفا به سراغ دانشگاه ها و بیمارستان های مختلف رفته و دست به تهدید آن ها زدند؛ در اصل بر خلاف وعده های دروغین، دستور توقف کلیه تحقیقات صادر شده بود. اطلاعات سپاه همزمان به سراغ مسئولین دانشگاه تهران، دکتر منصوری لاریجانی، سردار جورکش، سردار علیپور و قاضی لهراسبی از کمیته حقوقی رفته و حتی قاضی لهراسبی را تنزل رتبه دادند. در اثر این فشارها مسئولین دانشگاه تهران تفاهم نامه همکاری منعقد شده بین دانشگاه و موسسه عرفان حلقه را منکر شدند.

در سال 1389، پروژه های تحقیقاتی در سطح وسیع و در مقطع دکترا در دانشگاه علوم انتظامی ناجا به انجام رسید ولی این پروژه ها و نتایج تحقیقات علمی آن، هیچ گاه در رسانه ‌ها منتشر نشد.

سال 1390

طاهری مجدداً در 14 اردی بهشت ماه سال 90 بازداشت شد. در نه ماه ابتدای بازداشت، بازجو و بازپرسان ایشان با ارائه حکم جعلی اعدام از یک طرف، و تهدید خانواده و شاگردان ایشان از سوی دیگر، تحت شدید ترین شکنجه های روانی قرار گرفت و در حالی که امکان هیچ گونه تماس با خانواده و وکیل را نداشت، وادار به اعتراف شد تا دستگاه امنیتی نیز از شیوه نخ نمای پخش تلویزیونی استفاده کرده و اعترافات نامبرده را پخش نماید. البته محمدعلی طاهری قبل از دستگیری و با پیش بینی حرکت بازجویان در گرفتن اعتراف، اقدام به تهیه فیلمی نموده بود که در آن هرگونه اعترافی را از طرف خودش در ایام بازداشت ناشی از فشارهای وارده عنوان می کند. این فیلم بلافاصله پس از پخش تلویزیونی اعترافات در شبکه های اجتماعی منتشر می گردد.

پس از نه ماه بازداشت در سلول های انفرادی، سرانجام آقای طاهری در دادگاه از عدم صحت دعاوی بازجویان و بازپرس (آقای اسدی) مطلع گردید و در جریان پرونده سازی و ایجاد پاپوش امنیتی و اتهامات بی اساس متعدد از جمله “دخالت در امر پزشکی”، “توهین به مقدسات” و “تماس با زن نامحرم (به استناد یک قطعه فیلم که برای کنترل یک خانم در وضعیت عدم تعادل در کلاس درس تنها با گرفتن مچ او در حضور ۳۰۰ دانش پژوه)” -بدون آن که در دادگاه به ایشان اجازه دفاع داده شود-، به حکم قاضی پیر عباسی در شعبه 26 دادگاه انقلاب، به پنج سال حبس تعزیری، 900 میلیون تومان جریمه نقدی و 74 ضربه محکوم گردید. دادگاه تجدید نظر نیز بدون توجه به مستنداتی از آثار قلمی ایشان که در پرونده موجود بود و دفاعیاتی که به آن افزوده شد، این حکم را مورد تایید قرار داد.

نامه به احمد شهید در سال 1391

پس از مرخصی مشروط شش روزه محمدعلی طاهری (در بهار 1391) نامه ای از او منتشر شد. در این نامه که در پنجم فروردین ماه آن سال منتشر شد، آقای طاهری صراحتاً ضمن برشمردن موارد نقض حقوق بشر و تخلفات قضات، دادگاه، بازپرس، بازجوها و سایر مرتبطین در مورد خود و دیگر زندانیان، آمادگی خود را برای دادن شهادت و ارائه گزارش در خصوص تخلفات حقوق بشری سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، بازپرس و بازجوها در زندان های ایران به احمد شهید اعلام نمود.

مدیر
اکتبر 30, 2017

سارا ساعی سایمنتولوژی عرفان حلقه ماهنامه خط صلح محمدعلی طاهری