تاریخچه‌ی مبارزه‌ی زنان در کانادا به اواخر قرن 19 باز می‌گردد؛ زمانی‌که زنان برای تعریف هویت و جایگاه اجتماعی-سیاسی خود متحد شدند. مبارزه‌ای برای رسیدن به حقوق برابر با مردان که بعد از سال‌ها ایستادگی حاصل برابری می‌شود که تولدش به سال‌های نه چندان دور باز می‌گردد.

پیش از سال 1900 میلادی، در تاریخ کانادا، نابرابری جنسیتی و تبعیض را می‌توان مشاهده کرد. تبعیض در قوانین، عدم حق رای و یا شرکت در مسائل سیاسی، عدم تسلط بر اموال، محدودیت در انتخاب شغل، دستمزد پایین‌تر از مردان در ازای کار برابر و غیره. به طور مشخص زنانی که قبل از سال 1929 میلادی در این کشور متولد می‌شدند، به عنوان یک “شخص” در قانون کانادا پذیرفته نمی‌شدند.

تاریخ مبارزات زنان در کانادا شاید از جهاتی، شبیه به مبارزات زنان در امریکا باشد. زنان با تشکیل سازمانی برای ممنوعیت مشروبات الکلی، فعالیت‌های سازمان دهی شده‌ی خود را آغاز کردند. زنانی که به عنوان اولین قربانیان خشونت در این زمینه، علیه فروش نوشیدنی‌های الکلی اعتراض کردند و این اعتراضات تا به درخواست حق رای برای زنان ادامه یافت.

شاید بتوان یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های مبارزاتی زنان در آن سال‌ها را هلن (نلی) مونی (Hellen (Nellie) Letitia Mooney )، دانست. نلی مونی که با نام نلی مک لانگ ( 1873-1951) شناخته می‌شود، نویسنده، معلم، فعال اجتماعی و سیاسی، رهبر جنبش منع مشروبات الکلی، سیاستمدار و یکی از اعضای گروه “پنج مشهور”، یکی از شناخته شده ترین و تاثیرگذارترین گروه‌های فعال در زمینه‌ی حقوق زنان در کانادا، بود.

نلی در خانواده‌ای کشاورز در یکی از شهرهای اُنتاریو به دنیا آمد و به دلیل محرومیت منطقه‌ی زندگی خود تا سن ده سالگی از تحصیل در مدرسه بازماند و در سن 16 سالگی موفق به دریافت دیپلم تربیت مدرس شد و از همان سال تدریس را آغاز کرد. او در همان سال‌ها با فردی به نام آنی مک لانگAnnie McClung) ) آشنا می‌شود. آنی مک لانگ که بعدها مادر همسر نلی می‌شود، یکی از تاثیرگذارترین چهره‌ها در زندگی او بود، و نلی مک لانگ را با موضوع برابری حقوقی زنان با مردان آشنا کرد.

آن‌چنان که در خاطرات نلی مک لانگ در کتاب “نلی ما” نقل شده است، او از دیدن تساوی و رفتار یکسان بین دختران و پسران خانواده مک لانگ تعجب می‌کند و تحت تاثیر این رفتار قرار می‌گیرد. بعدها نلی مک لانگ فعالیت جدی خود را از سال 1907 با عضویت در جنبش منع مشروبات الکلیِ زنان مسیحی آغاز می‌کند و پس از آن به جنبش برابری خواهانه‌ی زنان می‌پیوند. او هم‌چنین یکی از اعضای گروه برابری سیاسی مَنیتُبا و باشگاه خبری زنان بود. نلی مک لانگ به همراه کلود نَش برای حقوق زنان کارگر، در اعتراض به شرایط کاری و محیط های ناسالم و دستمزد نابرابر، نیز مبارزه می‌کرد.

مک لانگ، در سال 1914 به عنوان رهبر کمپین آزادی خواه، دولت محافظه کار رادموند رُبین را که مخالف حق رای و شرکت زنان در انتخابات بود،  شکست داد. نلی مک لانگ و کلود نَش طبق خاطرات او، برای صحبت در ارتباط با حقوق زنان خانه دار و کارگر به دیدن رادموند رُبین رفتند، به طوری‌که بعد از دیدار، نخست وزیر رُبین به آن‌ها گفته بود، که در تعجب است که چگونه زنانی مانند آن‌ها خواسته‌ای این چنینی برای زنان دارند، و به باور او “زنانِ خوب” خواهان حق رای نیستند.

مک لانگ به عنوان یک سخنران در مجامع عمومی و سیاسی حاضر می‌شد و با شیوه‌ی نقد طنازانه باعث شکست بسیاری از مخالفان و جلب توجه بسیاری از افراد می‌شد. او با عضویت در گروه “پنج مشهور” به اعتراض علیه قانون “غیر شخص” بودن زنان پرداخت. این گروه متشکل از پنج زن به نام‌های امیلی مورفی، آیرین پارلبی، نلی مک لانگ، نلی مک کی نی، و هنریه ها مویر ادواردز، بود. تلاش‌های این گروه برای حق رای زنان در سال 1916 در شهر منیتبا به نتیجه رسید و زنان برای اولین بار در این سال در شهر منیتبا به پای صندوق‌های رای رفتند و مبارزه برای بدست آوردن حق رای زنان در شهرها و ایالات مختلف ادامه یافت.  گروه “پنج مشهور” در سال 1929 نیز موفق به تغییر قانون شد و از آن به بعد زنان به عنوان شخص در قانون کانادا پذیرفته شدند.

مبارزات زنان در این کشور توسط این گروه و دیگر زنان فعال در ایالات و شهرهای دیگر ادامه داشت و تا به امروز نیز ادامه دارد. برابری زنان در کانادا با تصویب قانون اساسی در سال 1982 به رسمیت شناخته شد و تا به امروز 33 سال – که نشان از طول عمر کوتاه این برابری است- می‌گذرد.

اما شاید با مشاهده‌ی فعالیت‌های زنانِ امروز در کانادا و روابط اجتماعی- فرهنگی حاکم بر این جامعه بتوان گفت که برابری حقوقی پایان راه مبارزات زنان در این کشور نیست و تا رسیدن به برابری در سطح اجتماعی و در لایه‌های زیرین جامعه نیاز به زمانی نه چندان کوتاه است. زمانی برای پذیرش برابری در تفکر مردسالار شاید پنهان شده در این جوامع و رسیدن به یقین برای تمامی افراد و نه فقط بر اساس اجبار و ترس از مجازاتِ سرپیچی از قوانینِ شاید نه همیشگی.