ماهنامه خط صلح – نگاهی به پدیده‎ی یهودی ستیزی در ایران

نگاهی به پدیده‎ی یهودی ستیزی در ایران

23 نوامبر 2013 admin دسته‌بندی نشده ۰

توضیح: این نوشتار صرفاً معرفی ‌موضوع از سوی یک فعال اجتماعی یهودی ایرانی است. برای بحث مفصل این مبحث احتیاج به مقالات و حتی کتب متعدد می‌باشد.

یکی ‌از بازده‌های قابل توجه از تغییر حکومت در ایران در طی‌این سی‌و اندی سال، این بوده که ایرانیان به صورت اهم و روشنفکران و سیاسیون به صورت اخص وادار گردیدند که دیدگاه و باورهای خود را بار دیگر مورد مرور و پرسش قرار بدهند. تاریخ معاصر و حتی گذشته‌ی ایران می‌باید بازنگری بشود و اعتقاداتی که هیچ گاه مورد سوال قرار نگرفته‌اند، بار دیگر مورد بررسی‌جدی قرار بگیرند. به هر حال یک جامعه‌ی پویا و پیشرو می‌باید که از خود انتقاد کند و اگر این انتقاد وارد باشد، در مقام بهینه نمودن خود برخاسته است.

از تابو‌هایی‌که بر خلاف جوامع غربی درباره‎‌ی آن کمتر در ایران به صورت باز بحث شده، مسئله‌ی یهودی ستیزی است. مقوله‌ای که به خاطر حضور تاریخی و طولانی یهودیان در ایران و مسئله‌ی روابط ایران و اسرائیل در عصر حاضر، ابعاد گسترده‌ای دارد و لازم است علاقمندان به ایران دموکرات درباره‌ی آن بدانند و بگوید و بشنوند.

از دید نگارنده‌ی این سطور، جامعه‌ی یهودیان ایرانی خصوصاً آنانی‌ که خارج نشین هستنند و می‌توانستد آزادتر سخن بگویند، باید با چنین مقوله‌ای قاطعانه‌تر برخورد می‌نمودند. شاید ملاحظات تاریخی در برنینگیختن دولتمردان ایران که همواره از جامعه‌ی آسیب پذیر ما به عنوان یک حربه‌ی تبلیغاتی استفاده کرده‌اند و در گذشته نیز از وارد کردن ضربات به آن‌ها ابائی نداشته‌اند، از دلایل عمده‌ی این کوتاهی بوده است.

به این نکته نیز لازم است در آغاز اشاره شود که، هستند در میان روشنفکران ایران که همواره منکر وجود “آنتی‌سمی‌تیزم” در میان دولتمردان ایرانی می‌باشند و آن‌را یک پدیده‌ی صرفاً غربی مختص جوامع مسیحی ‌می‌دانند. این ادعا بر مبنای نادیده گرفتن واقعیات جامعه‌ی ایرانی و تاریخ گذشته‌ی آن می‌باشد. مسلماً تفاوت‌هایی‌میان روال یهودستیزی در ایران و اروپا وجود دارد ولی نمی‌توان منکر وجود این بیماری اجتماعی بود.

تعریف یهود ستیزی

یهود ستیزی به معنای‌ اذیت و آزار و تبلیغات دروغین و ناعادلانه بر علیه یهودیان، صرفاً به دلیل دین آنان است.

بدون شک ظهور و نفوذ اسلام به عنوان فرهنگ غالب در جامعه‌ی ایران، خصوصاً پس از احراز قدرت توسط صفویان و به رسمیت شناختن مذهب شیعه‌ی اثنی عشری به عنوان دین رسمی‌کشور، نقطه‌ی عطفی در موقعیت یهودیان ایران می‌باشد؛ گرچه قبل از قدرت گرفتن شاه اسماعیل و از میان بردن مخالفین، شواهدی از بدرفتاری بر ضد یهودیان بوده است، ولی‌در این زمان است که فتوای روحانیون شیعه در گوشه و کنار ایران بر علیه غیر مسلمانان اعلام می‌شود و برای کافر جزیه تعیین می‌گردد و قوانین دیه و قصاص نیز، ریشه از این دوران دارند. در این دوران، کسانی‌ که پیامبر اسلام را به عنوان رسول خدا نپذیرفته بودند، دشمن اسلام شمرده شدند که می‌باید تحت پرچم اسلام زندگی‌نمایند؛ تبلیغات منفی در ایران آغاز شد، رواج گفتارهای کذبی چون اجازه‌ی حضور ندادن به یهودیان در اماکن عمومی در روزهای بارانی به زعم نجس بودن آنان در این دوران پدیدار شد و دیگر فتاوی علما که بعد‌ها با اشاره به احادیث اسلامی، موقعیت یهودی و دیگر غیر مسلمانان را در جامعه‌ی اسلامی تعیین می نمود. (رجوع کنید به درد اهل ذمه، تالیف یوسف شریفی)

بخشی از روحانیون شیعه که همواره یک مرکز قدرت سیاسی و اجتماعی در میان ایرانیان در تقابل با دولت مرکزی یا محلی بوده‌اند، محدود کردن یهودیان را در فهرست دستورات خود به طرفدارانشان داشته‌اند. از اسناد مهم در دوران قاجار و در راستای درک بهتر اوضاع ایران، سفر نامه‌های جهانگردان اروپایی ست که مشاهدات خود را از حال و احوال ایرانیان نگاشته‌اند .در این یادداشت‌ها یهودیان ایران در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی به عنوان ضعیف‌ ترین قشر اجتماعی آن زمان بر شمرده شده‌اند. در همین دوران گزارشات نمایندگان دولی مانند انگلیس، روسیه و یا عثمانی و آلمان و یا خاطرات دست اندرکاران امور سیاسی ایران این واقعیت را تایید می‌کند.

رمان “جهود کشان”که به عنوان قدیمی‌‌ترین رمان فارسی ‌محسوب می‌گردد و نسخه‌ی دست خطی ‌آن، در کتابخانه‌ی مرعشی قم یافت شده و دوران قبل از وقوع مشروطیت را ترسیم می‌کند، به تفصیل رفتار ناهنجار با یهودیان، چه از سوی مقامات دولتی و یا روحانیون را، نشان می‌دهد؛ از جمله چگونگی برنامه ریزی برای تشویق توده‌های ناآگاه برای حمله به محله‌ی یهودیان، چپاول خانه‌ی آن‌ها و تصاحب دختران و زنانشان .

شاید مشهورترین نمونه‌ی رسوخ یهود ستیزی در فرهنگ مذهبی ‌و در نتیجه فرهنگ سیاسی ایران را بتوان در خطابه‌ی معروف آقای خمینی در خرداد ۱۳۴۲ یافت. وی در اعتراض به محمد رضا شاه، از او می‌پرسد: “مگر شما یهودی هستید؟” یعنی‌چون یهودی هستید دارید این گرفتاری‌ها را برای مردم ایران ایجاد می‌کنید. همینطور از یاد نبریم که همین چند سال، در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، فردی به دلیل درگیری‌های درون جناجی و صرفاً جهت مطرح نمودن خویش در میان طیف اصلاح طلب، مسئله‌ی واهی “یهود الاصل” بودن احمدی نژاد را مطرح نمود. تو گویی از میان تمام ضرر و زیانی که چه از نظر اقتصادی و یا سیاسی و یا آزادی‌های مدنی احمدی نژاد به ملت ایران زد، یهودی الاصل بودن اوست که این مسائل‌را باعث شده است.

امروزه سخنان به غایت ضد یهودی به سادگی‌ ‌از سوی بسیاری از مسئولین جمهوری اسلامی مطرح می‌گردد، سریال‌های تلویزیونی در سیمای جمهوری اسلامی که در راستای ضدیت با یهودیان ساخته می‌شوند، دیگر اتفاقی نیست و در بسیاری دفعات تکرار گردیده؛ و با یک پوزش توخالی و گاهی اوقات هم هیچ، مسئله فیصله داده شده است.

آن‌چه که قابل ذکر است، تغییر روبنایی در یهود ستیزی ایرانی است؛ به این معنا که اگر در فرهنگ غالب اسلامی، یهودی مانند دیگر کفار می‌باید دشواری‌هایی را متحمل شود و جزیه بپردازد، حال با تاثیرات یهودستیزی اروپایی در ایران، ما شاهد فرم دیگری از یهود ستیزی می‌باشیم و آن نشان دادن تصویری وارونه و کذب از هم وطنانمان است به عنوان موجوداتی توطئه‌گر و مال دوست که نقشه‌ی کنترل جهان را در سر دارند؛ او اصولاً امپریالیسم و سیاست جهان‌خوارگی را هدایت می‌کند و برای تصاحب ثروت مردم جهان سوم، جنگ‌ها و بحران‌ها به راه می‌اندازد، همان یهودی که می‌باید برای زندگی در این کشور صدایش درنیاید و برای “ماندن” محدودیت‌ها را بپذیرد، حال تغییر حالت داده و تمام جهان غرب و سیاست مداران و سیستم بانکی و فرهنگی آن‌را با دسیسه‌ای خاص و پوشیده در واقع حاکمیت می‌کند. چاپ و پخش وسیع کتاب سراسر دروغ “پروتکل‌های مشایخ صهیون” توسط جمهوری اسلامی را در همین راستا باید دید. کتابی که سال‌هاست جعلیت آن ثابت گردیده و زمانی از روسیه‌ی تزاری و سپس توسط ضد یهودیانی مانند هنری فورد و آدولف هیتلر مورد استفاده قرار گرفت، حال جای خود را در ایران جمهوری اسلامی یافته است.

نمونه‌ی دیگر از رسوخ افکار و در نتیجه رفتار یهودستیزانه‌ی دولتی و یا نیمه دولتی، تبلیغات درباره‌ی مقبره‌ی تاریخی “استر و مردخای” در همدان است. این محل که حاکی از حضور طولانی یهودیان و رابطه‌ی نزدیک آنان با ایرانیان است و طبق نوشتارهای تاریخی، گویای آن روابط است، با سو استفاده‌ی برخی از فرصت طلبان به مثابه‌ی “دشمنی یهود با ایرانیان” مورد معرفی و تبلیغ قرار گرفته؛ تا آن‌جا که گروهی را برانگیخته و نسبت به خرابی آن محل که یکی از میراث تاریخی است، اقدام کنند.

در ایران، آن‌چه که موجب شده، هزاران تن از این جامعه تن به مهاجرت ندهند، عشق بی‌اندازه به ایران و ایرانیان و عزتمندی ایران است که شاید هرگز شایان توجه نبوده و امید است که در آینده مورد توجه قرار بگیرد. یهودیان ایرانی از قدیمی‌ترین، قانون مدارترین، و ایران دوست‌ترین دگرکیشان می‌باشند و خوب است اجازه داده شود در صلح و آرامش زندگی کنند. مسئله‌ی یهودیان در ایران، جدا از جویان برقراری دموکراسی و احترام به حقوق کلیه‌ی افراد نیست. هنگامی که روا داری و تحمل دگراندیشان به عنوان روال حاکم در جامعه‌ای باشد، آن‌گاه حذف هرگونه دگر ستیزی و برقراری تفاهم میان آحاد ملت، امکان پذیر خواهد شد.