دو سال از آتش‌سوزی در مدرسه‌ی دخترانه‌ی روستای شین آباد، از توابع شهرستان مرزی پیرانشهر، که ساعت ۸ صبح روز چهارشنبه، ۱۵ آذر ماه سال ۱۳۹۱ روی داد، می‌گذرد. این آتش سوزی که یکی از سلسله آتش‌سوزی‌ها به دلیل نقص تجهیزات گرمایشی در مدارس ایران است، منتج به فوت و مصدومیت 28 دانش‌آموز شد.

پس از این حادثه مسئولین آموزش و پرورش وعده دادند تا در اسرع وقت مراحل مداوای مجروحان را پیگیری کنند؛ وعده‌ای که تا به امروز به طور کلی محقق نشده است و کودکان شین آبادی کماکان در انتظار مداوای کامل خود هستند. با این حال، به تازگی توفیقی هم در خصوص گرفتن دیه‌ی کامل در پرونده حاصل شده است. در این خصوص با حسین احمدی نیاز، وکیل کوکان شین آبادی گفتگویی داشته‌ایم و جویای آخرین وضعیت این کودکان شدیم.

حسین احمدی نیاز در گفتگو با ماهنامه‌ی خط صلح ضمن این‌که تلاش‌های دو نهاد بیمه‌ی ایران و دفتر دکتر نوبخت، معاونت عدالت و راهبردی رئیس‌جمهور را در راستای دریافت دیه‌ی کامل برای این کودکان، موثر عنوان کرد، معتقد است که رسیدگی به این مسائل از وظایف دولت و وزارت آموزش و پرورش است و مسئولیت این حادثه صد در صد بر دوش ایشان است.

او ضمن تاکید بر این‌که تاکنون بعضی از این کودکان بین پنجاه تا صد بار زیر عمل جراحی رفتند، گفت: ” انگشتان دست چند دانش‌آموز از بین رفته طوری که حتی نمی‌توانند خودکار را در دست بگیرند…”

در خبرها به نقل از شما آمده که دیه‌ی کامل دختران حادثه دیده‌ی شین آباد به طور کامل پرداخت شده؛ آیا این دیه به تمام دانش آموزان حادثه دیده اعم از دو تنی که فوت کردند، تعلق گرفت؟

در بادی امر این کودکان 28 نفر بودند که 2 نفر به علت  شدت جراحات وارده فوت شدند. از این تعداد به علت ماده‌ی 560 قانون مجازات اسلامی که می‌گوید: “اگر هر زمان دیه‌ی یک زن مازاد بر ثلث دیه‌ی یک مرد بشود، در این حالت دیه نصف می‌شود و از یک-سوم به بالا تلفیق صورت می‌گیرد.”، به 18 نفر نصف دیه تعلق گرفت و به 8 دانش‌آموز باقی‌مانده چیزی تعلق نداده بودند. من وقتی وکالت این دانش‌آموزان را به عهده گرفتم، به این امر اعتراض کرده و استدلال فقهی و حقوقی که ما طبق استناد به اصل 20 و 21 قانون اساسی و مواد 560، 561 و تبصره‌ی ذیل ماده‌ی 551 قانون مجازات اسلامی جدید، انجام دادیم، خوشبختانه بعد از پیگیری‌های مستمر و جلسات متعدد در نهایت به نتیجه رسید. در نهایت هم شرکت بیمه‌ی ایران پذیرفت که صد درصد دیه‌ی این کودکان را بپردازد و خوشبختانه در هفته‌ی گذشته دیه‌ی این تعداد کودک پرداخت شد؛ اما برای آن 18 نفری که دیه‌ی نصف را دریافت کردند، در نظر داریم که برای ابطال آن رضایت‌نامه‌ی حقوقی که خودشان به شرکت بیمه دادند، اقدام بکنیم. این رضایت‌نامه ابتدا باید باطل شود تا مطالبه‌ی صد درصد دیه صورت بگیرد و یا آن مازاد دیه‌ای را که دریافت نکردند، دریافت کنند. حتی آن 2 دانش‌آموزی که فوت‌شده‌اند هم نصف دیه را دریافت کردند که ما برای آن 2 نفر هم اقدام به وصول صد درصد کردیم.

به هر حال گرفتن دیه‌ی کامل که البته تنها بخش کوچکی از حق این دانش آموزان هم هست، خود موفقیت بزرگی ست. شما کدام ارگان یا کدام یک از مسئولان را در محقق شدن این خواسته دخیل می‌دانید؟

بله، در واقع این برای اولین باری است که در ایران چنین امری صورت می‌گیرد و با استدلالی قانونی، حقوقی و فقهی دیه‌ی این کودکان پرداخت می‌شود و این امر را می‌توان یک پیروزی، نه تنها برای این دانش‌آموزان بلکه برای حقوق زن در جامعه‌ی ایران دانست.

در رابطه با پاسخ سوال شما هم، باید بگویم که خود بیمه‌ی ایران در رابطه با این قضیه همکاری خوبی داشت و دفتر دکتر نوبخت، معاونت عدالت و راهبردی رئیس‌جمهور هم در این قضیه، خیلی موثر بود و کارهای بسیار ارزشمندی را انجام دادند؛ بنابراین این دو نهاد بیش‌ترین تاثیرگذاری را در تحقق این خواسته داشتند.

جناب احمدی نیاز، خانواده‌های کودکان شین آبادی، چه درخواست‌های دیگری دارند و چرا آن‌ها تاکنون محقق نشده است؟

درخواست‌هایی که خانواده‌های این کودکان دارند و ما هم پیگیر تحقق این خواسته‌ها هستیم، مسائلی منجمله تسهیل در روند تحصیل، درمان و معیشت آن‌ها است؛ این کودکان در این حادثه دچار وضعیتی شدند که ناخوشایند است و این قضیه مستلزم این است که به ایشان خسارتی تحت عنوان معیشت پرداخت شود تا آینده‌ی این کودکان را بتواند تامین کند. به هر حال این حادثه به علت کوتاهی یکی از ارگان‌های دولت صورت گرفته و این یک واقعیت است که این مسئولیت برای دولت وجود دارد و باید نسبت به این موضوع پاسخگو باشند و ما پیگیر این مسئله هستیم که طبق قانون بتوانیم در چهارچوب مسئولیت‌پذیری دولت، حق این کودکان را در این حوزه بگیریم.

درصد سوختگی این 26 دانش آموز چه میزان است و نسبت به روز اول چقدر بهبود پیدا کرده‌اند؟

متاسفانه درصد سوختگی این دانش‌آموزان از نوع درجه 3، که شدیدترین نوع سوختگی ست، محسوب می‌شود و بعضی از این کودکان حدود سیصد و خرده‌ای درصد، سوختگی پیدا کردند؛  یعنی کل بدن آن‌ها بر اثر این حادثه دچار آسیب جدی شده و مثلاً انگشتان دستشان از بین رفته طوری حتی نمی‌توانند خودکار را در دست بگیرند. همین‌طور صورت 12 نفر از این تعداد، به شدت آسیب‌دیده. البته آن 2 نفری که به علت شدت جراحات وارده شده فوت شدند، بیش‌ترین میزان آسیب‌دیدگی را داشتند اما خب بقیه هم متاسفانه چنین وضعیتی دارند…

روند درمان این دانش‌آموزان هم در حال شکل‌گیری‌ست و بیمارستان حضرت فاطمه‌ی تهران و وزارت بهداشت پیگیر هستند؛ اما این روند درمان بین هفت تا پانزده سال طول می‌کشد و روندی بسیار طولانی است.

با توجه به این‌که تاکنون چندین عمل جراحی روی این کودکان انجام شده و برخی کماکان شرایط وخیمی دارند، آیا فکر می‌کنید امکانات پزشکی در ایران پاسخگوی نیازهای ایشان هست؟ به نظر شما آیا امکان درمان این کودکان در خارج از کشور نیز وجود دارد و یا تاکنون در این خصوص تلاشی صورت گرفته؟

بله، خب بعضی از این کودکان تاکنون بین پنجاه تا صد بار زیر عمل جراحی رفتند و این خیلی آمار زیادی ست اما امکانات پزشکی بسیار مطلوب است و در این زمینه خوشبختانه جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. در واقع تیم پزشکی و تیم جراحی به نحوی عالی تلاش خودش را در این زمینه انجام می‌دهد و فعلاً نیازی به فرستادن آن‌ها به خارج از کشور نیست.

وضعیت تحصیلی این دانش آموزان در حال حاضر چطور است؟ آیا امکان ادامه تحصیل با توجه به شرایط جسمی و روحی‌شان وجود داشته؟

خوشبختانه وضعیت تحصیلی آن‌ها به تازگی فرایند خیلی خوبی پیدا کرده و هیچ‌گونه مشکلی در این زمینه نداریم؛ به این نحو که ما امکانات مناسب با وضعیت خاص این کودکان را، در مدارس فراهم کرده‌ایم.

شما چقدر وزیر آموزش و پرورش وقت را مسئول این اتفاق می دانید؟

طبق کنوانسیون حقوق کودک، بایستی یک کودک از حق تحصیل در مدرسه‌ای استاندارد برخوردار باشد و اصل 28 قانون اساسی هم به زیبایی این را بیان می‌کند که یک مدرسه‌ی استاندارد، حق دانش‌آموزان است نه این‌که یک مدرسه‌ای بخاری نفتی استاندارد هم نداشته باشد. لذا رسیدگی به این مسائل از وظایف دولت و وزارت آموزش و پرورش است و مسئولیت این حادثه صد در صد بر دوش ایشان است.

آقای احمدی نیاز در پایان نکته‌ای هست که بفرمایید؟

با تشکر از شما؛ بنده فقط نیکی ایرانیان را در این دو سال ارج می‌نهم. همه منجمله مطبوعات و سایر رسانه‌ها و شما بسیار محبت کردید و طی این مدت این کودکان را همراهی کردید و در کل همه دست در دست هم دادیم.

ما فقط امیدوار هستیم که این حادثه برای هیچ کودکی در ایران اتفاق نیفتد و این کودکان هم به یک سمبل تبدیل شدند؛ سمبلی که باعث شوند مدارس استانداردی را در کشور داشته باشیم. تلاش همه‌ی ما هم این است که ‌امید به زندگی را، به این کودکان برگردانیم. این‌ها از حق حیات برخوردارند و امیدوارم بتوانیم حیاتی شاد و مناسب برایشان فراهم کنیم.

ما هم از شما بابت وقتی که در اختیارمان قرار دادید، تشکر می‌کنیم.