گفتگو با حسین روزبه، از اعضای انجمن واردکنندگان موبایل در تحلیل ماجرای کوروش کمپانی/ دینا قالیباف
«کوروش کمپانی»؛ شرکتی که ماجرایِ کلاهبرداری آن برای مدتی تیتر اول رسانهها شد و پس از انتشار ویدئویی از مالباختگان که جلوی در این شرکت حاضر شده بودند، سخنگوی فراجا مدعی شد که اعلان قرمز امیرحسین شریفیان، مالک این شرکت صادر شده است. حالا اما برخی از اعضای انجمن واردکنندگان موبایل میگویند از پلیس امنیت به آنها گفته شده تا اطلاع ثانوی دربارهی این موضوع با هیچ رسانهای صحبت نکنند.
اگرچه تلاش میشود با کمرنگ کردن ماجرای کلاهبرداری این شرکت در رسانهها، رسیدگی به پروندهی آن در سکوت خبری انجام شود، اما یکی از اعضای انجمن واردکنندگان موبایل در مصاحبهای با ماهنامهی خط صلح ماهیت و منشا شکلگیری این کلاهبرداری را تحلیل میکند.
کوروش کمپانی؛ ریشهی اصلی شکلگیری یک کلاهبرداری
حسین روزبه در ابتدا دربارهی علت و منشا اصلی شکلگیری این کلاهبرداری میگوید: «چیزی که از دید ما مشخص است این است که این شرکت اصلاً واردات نداشته و تمام کالاهای مورد نیاز خود را از داخل ایران تهیه میکرده. ممکن است بخواهیم دنبال مقصر باشیم و اتفاقی را که رخ داده به گردن اتاق اصناف یا اتحادیه بیاندازیم، اما من عقیده دارم در این ماجرا شما نمیتوانید نهاد خاصی را مقصر ببینید. در هر صورت جواز صادر میشود و شرکتی شروع به فعالیت میکند و وقتی که شروع به فعالیت میکند، اتحادیه و اتاق اصناف نمیتوانند نظارت داشته باشند که ببینند شرکت چه کاری انجام میدهد.»
او عقیده دارد نهاد رسمیتری میتوانست برای نظارت بر عملکرد این شرکت وارد عمل شود: «نهاد رسمیتری که میتوانم به طور واضح به آن اشاره کنم و فکر میکنم باید برای نظارت بر عملکرد این شرکت وارد عمل میشد، سازمان تعزیرات حکومتی است. وقتی تعزیرات حکومتی نسبت به کالایی که یک هزار تومان بالاتر فروخته میشود، سریعاً اقدام میکند، در این مورد هم میتوانست وارد عمل شود و بگوید اصلاً فروش گوشی آیفونی که شما دارید، به چه صورت است؟ رسمی هست یا نیست؟ در واقع این نهاد میتوانست اول وارد بحث رسمی و غیر رسمی بودن آن و بعد وارد مسئلهی تعزیراتی آن شود که ببیند به چه قیمتی گوشی تهیه میشود و به چه قیمتی فروخته میشود و بعد مسئله را زیرِ ذرهبین ببرد. تعزیرات وارد عمل نشده و مالک این شرکت خودش با تبلیغات و نوعِ فریبی که در پیش گرفته، باعث شده تا تعزیرات هم با خودش بگوید که ما شکایت دربارهی گرانفروشی داریم، دربارهی ارزانفروشی نداریم که بخواهیم پا پیش بگذاریم و به دنبال پیگیری شکایت باشیم و از این بابت هم درست میگویند؛ وقتی تلفن شکایتی نداشته هیچ نهادی نمیتوانسته وارد عمل شود و اینجا میتوان به نوع فریب شرکت اشاره کرد. جالب اینجاست برخی کسبهها از دل بازار، رفتهاند و ۹۰ گوشی ثبتنام کردهاند. اینجا نمیتوانیم اتحادیه یا انجمن را وارد عمل کنیم. منشا مشکل از جایی است که به افرادی که صلاحیت ندارند، مجوز میدهند و این از ابتدای کار ایراد دارد. وقتی که مجوز صادر شد، فکر میکنم که نمیتوانیم الزاماً نهاد خاصی را مقصر بدانیم.»
حسین روزبه در ادامه از تغییر برخی قوانین برای کسب مجوز انتقاد میکند: «قبلاً برای گرفتن جواز یک بندی را در اتحادیه داشتیم که حداقل حدود صنفی مشخص میشد. البته حدود صنفی یکی از بندها بود، بند دیگری هم داشتیم که حداقل یک یا دو نفر کاسب قدیمی باید فرد را تایید میکردند که مثلاً شخصی اصلاً عضو این صنف هست یا خیر و چند سال سابقهی کار در این حوزه را دارد. وقتی این بندها برداشته شد و راحت به صدور مجوز پرداختند، آخرش هم چنین اتفاقی میافتد.»
حسین روزبه همچنین به ممنوعیت واردات سریهای جدید گوشیهای آیفون به عنوان یکی از دلایل شکلگیری این کلاهبرداری اشاره میکند: «مسئله ممنوعیت ورود آیفون ۱۴ و ۱۵ هم هست. البته که آیفون ۱۴ و ۱۵ قاچاقش در کشور فروخته میشود و خریداران از طرح دو سیمکارته استفاده میکنند (در واقع مردم به هر طریقی که هست دوست دارند از امکانات جدیدتر گوشی استفاده کنند و همیشه رجوع میکنند به سمت کالایی که بهتر است)، اما به هر حال در راه رسیدن به آیفون ۱۴ و ۱۵ مشکلاتی وجود دارد. در نتیجه مردم به سمت آیفون ۱۳ میروند؛ مدلی که دو سال است از طرف خود کمپانی اپل تولید نمیشود. ریشهی مشکل از طرفی دیگر به اشخاص غیرمتخصص برمیگردد که وارد بازار شدهاند و دارچین و زعفران صادر کردهاند اما در مقابل گوشی آیفون آوردهاند تا رفع تعهد کنند. اگر ممنوعیت واردات سریهای ۱۴ و ۱۵ آیفون وجود نداشت، ۴۰ درصد عوارض گمرک پرداخته میشد و این کالا به دست مصرفکننده میرسید، دیگر مصرفکننده به دنبال آیفون ۱۳ای که مرغوب هم نیست، نمیرفت. در حال حاضر مصرفکننده میخواهد از امکانات آیفون استفاده کند، بنابراین به خرید قسطی و پیشفروش آیفون ۱۳ تن میدهد. اگر محدودیت واردات سریهای جدید آیفون برداشته شود، قطعاً مشکلاتی از این دست کمتر میشود. در واقع باید پرسید که چرا ما قبل از این محدودیتها مشکلاتی از این دست نداشتیم؟»
کوروش کمپانیهای بعدی
عضو فعلی انجمن واردکنندگان موبایل دربارهی شایعاتی که دربارهی برخی شرکتها مانند فروشگاه موبایل موسوی منتشر شده که مثل کوروش کمپانی به کلاهبرداری پرداختهاند، چنین اظهارنظر میکند: «در رابطه با موبایل موسوی همینقدر اطلاعات داریم که این شرکت هم واردکننده نیست و از داخل بازار جنسش را تهیه میکند. من با سند میتوانم به شما بگویم که یکی از کسبهی بازار وقتی با دیدن اتفاقات اخیر برای مطالبهی پولش مراجعه کرده، مورد ضرب و شتم قرار گرفته. موبایل موسوی هم مشابه کوروش کمپانی است. یک نمونهی دیگر هم در اصفهان شنیدهام به نام موبایل پدر که مشابه کوروش کمپانی است. دولت بعد از کوروش کمپانی باید حساسیتش را بیشتر کند و به این مسئله ورود پیدا کند. هر کسی که حتی موبایل را به صورت اقساط میفروشد باید کنترل شود. کسی که موبایل را به صورت اقساط میدهد، در مقابل اقساط چه سندی میگیرد و روی چه حسابی افراد اقساط را پرداخت میکنند؟»
او اضافه میکند: «متاسفانه مردم در شرایطی هستند که دولت آنها را از انتخاب و برخورداری کالای خوب محروم کرده و موبایل آیفون آنقدر به قیمت بالایی رسیده که مردم حق انتخاب ندارند و فریب میخورند؛ به خاطر اینکه بتوانند کالای خوبی را در دست داشته باشند، تحتتاثیر تبلیغات قرار میگیرند و فریب میخورند»
حسین روزبه دربارهی تعداد مالباختگان کوروش کمپانی میگوید: «هیچ چیز دقیقی دربارهی تعداد مالباختگان نداریم و فقط احتمال است که به گوشمان رسیده است. برخی میگویند ۲۰۰ هزار نفر بودهاند و برخی دیگر میگویند ۳۰۰ هزار نفر. آمار دقیقی هنوز بیرون نیامده و فکر میکنم قوهی قضاییه در این زمینه آمار دقیقتری میتواند داشته باشد که ببینیم سر چند نفر کلاه رفته است.»
سلبریتیها هم مسئول هستند؟
عضو فعلی انجمن واردکنندگان موبایل دربارهی نفرت پراکنی برخی در فضای مجازی در مقابل سلبریتیهایی که اقدام به تبلیغ کوروش کمپانی کردند، در پاسخ به این سوال که این افراد چه مسئولیتی در قبال عملکرد این شرکت دارند، میگوید: «این افراد هیچ مسئولیتی ندارند؛ چون یک سلبریتی از نظر من اطلاعاتی ندارد و وظیفهای هم برای رصد کردن فعالیت یک شرکت ندارد که بخواهد پروندهی آن را چک کند و ببیند کالا به صورت رسمی وارد میکند یا نه. ما از نهادها نتوانستیم توقع داشته باشیم، چطور میتوانیم از یک سلبریتی توقع داشته باشیم؟ این افراد وضعیت شغلیشان ایجاب میکند که یک روز برای کوروش کمپانی تبلیغ کنند و فردا برای شرکتی دیگر. به نظر من اگر بخواهیم تبلیغ کنندهها را مقصر بدانیم، اولین نفر خود شهرداری است که بیلبورد تبلیغاتی برای این شرکت نصب کرد. البته از دید کلی، حتی وظیفهی شهرداری هم نبوده که تمام مدارک این افراد را بررسی کند. شهرداری هم یک تابلو برای تبلیغات داشته و در اختیار این شرکت قرار داده. در همان مرحلهی تبلیغات، تعزیرات باید وارد میشد که بررسی کند آیا این کالا قانونی وارد شده یا قاچاق؟ اگر قانونی آمده، مدارکش را بخواهد. با دیدن مدارک میتوانستند پرسش کنند چطور کالایی که ۸۰ میلیون خریداری کردید، ۲۰ میلیون میفروشید؟ تکرار میکنم، اولین نهادی که باید وارد عمل میشد، تعزیرات بود.»
او در آخر در انتقاد به مصوبه ممنوعیت واردات کالاهای بیش از ۶۰۰ دلار میگوید: «یکسال بیش کالای بالای ۶۰۰ دلار فقط گوشیهای لاکچری سامسونگ و آیفون بود که وارداتش ممنوع شد و حتی این امتیاز را ندادند تا واردکنندهای که زحمت کشیده و چند سال گوشی وارد کرده، این امتیاز را داشته باشد. کسانی که موبایل فروش بودند، کدامشان صادرکننده بودند که چنین بخشنامهای تصویب شد؟ صادرکنندهها افراد بزرگی بودند که با هر ترفندی صادر میکردند و برای اینکه ارز را در بانک نفروشند، دنبال راهکار بودند که با قیمت بانک مرکزی نفروشند و به دنبال قیمت بالاتر فروش ارز و رفع تعهد بودند و چه کالایی راحتتر از آیفون بود؟ عیبی ندارد آیفون وارد کردند، ولی آیا آیفون مرغوب آوردند؟ آیفون ۱۳ دو سال پیش از تولید خارج شده، آیفون ۱۳ از کجا وارد میکنند؟ آیا واردکنندهی اصلی وارد میکند؟ خیر چون ما امتیازش را نداشتیم. صادرکنندههایی که به دنبال رفع تعهد بودند، این کار را انجام دادند و خب خریداران این کالاها چه کسانی بودند؟ اینجا خریداران هم خاص میشوند. کسانی که درست میتوانند خدمات دهند، میدانند این کالاها مرغوب نیستند و خریداری نمیکنند بنابراین امثال کوروش کمپانیها میآیند و با قیمتهای زد و بند شده خریداری میکنند. کسی که کشمش صادر میکند آیا اطلاعات تخصصی دارد که چه کالایی وارد کند که مصرف کننده ضرر کند یا نکند؟ این افراد فقط برای رفع تعهد به وارد کردن کالاهایی مثل آیفون روی میآورند.»
برچسب ها
آیفون آیفون 13 آیفون 14 آیفون 15 آیفون 20 میلیونی انجمن واردکنندگان موبایل پانزی ترفند پانزی تعمیرات موبایل حسین روزبه خط صلح خط صلح 155 دینا قالیباف صادرات کلاهبرداری کوروش کمپانی گوشی گوشی موبایل ماهنامه خط صلح موبایل موسوی واردات