آخرین به روز رسانی دوشنبه, دسامبر 21, 2020
عنوان سبک زندگی در ایران٬ گره خورده است با تحقیر٬ مقاومت٬ فشار و آزادی. بعد از انقلاب ۶۷ داستان تحمیل یک سبک زندگی و مقاومت در برابر آن٬ هر چند با بلوک شرق و رژیم‌های کمونیستی و فاشیستی بی‌شباهت نیست اما در بعضی سطوح از آن‌ها یک‌سره دیگر است.
ایرانی‌ها این بخت را نسبت به ساکنین بلوک شرق داشتند که اختیارشان را نسبت به دارایی‌هایشان به‌سان مردمان شوروی از دست ندهند٬ محل زندگی‌شان را در داخل کشور راحت‌تر عوض کنند و در انتخاب شغل کم‌تر تحت فشار باشند. اما حکومت ایران میل جنون‌آمیزی به تعیین پوشش٬ تنظیم مراودات جنسی و به طور کلی سرکشی در شخصی‌ترین امور شهروندانش داشته و دارد. هر چند در بلوک شرق هم کم نبودند رفتارهای این‌چنینی٬ اما در کل نسبت به جمهوری اسلامی ایران تساهل و مدارای بیش‌تری صورت می‌گرفت٬ علی‌الخصوص که ایدئولوژی رسمی در ضدیت با سنت‌ها و کاملا سکولار بود.
اما مقاومت شهروندان ایرانی برای تعیین سبک زندگی٬ نه تنها به مواجهه آن‌ها با دستگاه تبلیغ و سرکوب حکومت می‌انجامید بلکه از طرف بخش‌های بسیار بزرگی و شاید بتوان گفت اکثریت جامعه به دیده تحقیر نگریسته می‌شود. در واقع شهروندانی که به جست‌وجوی آزادی فردی می‌رفتند نه تنها فشار سیاسی را تحمل می‌کردند بلکه بار سنگین فشارهای اجتماعی را هم بر دوش می‌کشیدند.
این فشار تا حدی پذیرفته شده بود که بسیاری از اصلاح‌طلبان در سال‌های اولیه اصلاحات٬ هدف آزادی را نه «بالا رفتن مانتو» و «ولنگ و بازی» بلکه تعالی جامعه و شفافیت سیاسی می‌دانستند. در واقع آزادی فردی در فاصله سال‌های انقلاب تا دهه پیشین٬ از اندیشه ایرانیان رخت بربسته بود. تبارشناسی چپ‌های ایرانی و عمده مخالفین غیرمذهبی حکومت شاه هم نشان‌گر این است که آن‌ها نیز اغلب حقوق بشر را به عدالت اجتماعی جعل کرده بودند و دغدغه آزادی‌های فردی را نداشتند یا آن را در شرایط مبارزه با امپریالیسم بی‌اهمیت و خالی از معنا رده‌بندی می‌کردند.
مقاومت نسلی از جوانان ایرانی که دست رد به این‌گونه زیستن زدند و راه خود را به رغم سرکوفت‌های اجتماعی و سرکوب‌های سیاسی گرفتند زمانی تحسین‌برانگیزتر می‌شود که قهر و خشم رهبر فعلی جمهوری اسلامی را نسبت به سبک‌های زندگی دیگر بفهمیم. نفرت او تنها از سبک زندگی‌‌هایی نیست که با شیوه مورد نظر او در تضاد باشند٬ بلکه او سبک‌هایی را هم که شیوه مورد نظر او را نقض نکنند تحمل نمی‌کند. او شیوه اندیشیدن٬ شیوه زیستن و شیوه مردن واحد می‌خواهد.
ارتباط زن و مرد را در این مکالمات و محاورات بایستى رعایت کرد. گاهى ارتباط زن و مرد در بعضى از صحنه‌ها طورى نزدیک و خودمانى است که آدمى که پاى تلویزیون نشسته واقعاً خجالت مى‌کشد؛ ما که پیرمردیم، درعین‌حال خجالت مى‌کشیم! هر چه بتوانید، اینها را مراعات کنید.
آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با مدیران صدا و سیما – سال ۸۱
بنده زمان ریاست‌جمهورى در شوراى عالى انقلاب فرهنگى قضیه‌ى طرح لباس ملى را مطرح کردم و گفتم بیایید یک لباس ملى درست کنیم.
آیت‌الله خامنه‌ای همدان – ۱۷ تیر ۸۳
حکومت اسلامی٬ حکومتی است که مردم را به فکر کردن دعوت می‌کند و هدایت ذهن مردم را به عهده می‌گیرد.
از پوستر انتخاباتی آیت‌الله خامنه‌ای برای انتخابات ریاست‌جمهوری
تمام خون‌دل خوردن‌های ما، برای رسالت بزرگی‌ست که بر دوش داریم: رسالت انسان‌سازی بر اساس ارزش‌های الهی.
آیت‌الله خامنه‌ای
برای یک انقلاب، انسان سازی از همه چیز مهم‌تر است.
آیت‌الله خامنه‌ای
