در سراسر دنیا ماه ژوئن با عنوان “ماه افتخار” شناخته می شود. اما تاریخچه این امر به چه زمانی برمی گردد؟ در بیست و هشتم ژوئن 1969، پلیس نیویورک به کلوبی متعلق همجنسگرایان واقع در گرینویچ ویلج یورش برد. در این یورش کارمندان و مشتریان کلوب با خشونت پلیس مواجه شده و در نهایت به اعتراضاتی شش روزه در آن جا و خیابان های اطراف منجر شد. استون وال نقطه آغاز جنبش حقوق ال.جی.بی.تی ها (LGBT) نبوده، اما بسیاری ازاین شورش با عنوان شتاب دهنده آن یاد می کنند.

دهه 60 میلادی در ایالات متحده، دوره ای تاریک برای همجنسگرایان، دوجنسگرایان و ترنس ها بوده است. در 1969 همجنس خواهی جرم انگاری شده بود و پوشیدن لباسی نامنطبق با جنس ثبت شده در مدارک شناسایی، عواقب قانونی به دنبال داشت. در میانه دهه 60، هفته ای صد نفر به اتهام روابط همجنس خواهانه در نیویورک دستگیر می شدند. اما حمله به استون وال امری پنهان را آشکار کرده بود و دیگر هیچ چیز نمی توانست آن ها را به پستو بازگرداند. این حمله سومین حمله گسترده پلیس به بارهای همجنسگرایان در گرینویچ ویلج بود. شاید همین موضوع باعث شد که مردم بیرونِ بار، هم چون گذشته به راحتی عقب نشینی نکرده و یا پراکنده نشوند. این بار آنان به مقابله به مثل پرداختند. خشم آن ها زمانی شدت گرفت که مشتریان درون بار به سمت ماشین های پلیس برده می شدند. بطری ها و زباله ها به سمت پلیس پرتاب می شدند. این واکنش ها، پلیس نیویورک را، به دلیل عادت به رفتار منفعلانه همجنس خواهان حتی در برخورد با جمعیت های بیش تر، شگفت زده کرده بود. نیروهای پلیس که در مقابل جمعیت 400 نفری معترضین به داخل بار پناه برده بودند، تقاضای نیروی پشتیبانی کردند. بار در آتش سوخت و با آمدن نیروهای پشتیبانی جمعیت متفرق شدند؛ اما برای آرام شدن ماجرا پنج روز دیگر زمان لازم بود. برخی این شورش را پاسخی خودجوش به خشونت همیشگی پلیس و تبعیض های اجتماعی می دانند. این نخستین تجمع اعتراضی همجنسگرایان نبود اما نخستین بار بود که هدف مشترک، همجنسگرایان و دوجنسگرایان زن و مرد و ترنس را به اتحاد باهم سوق داده بود. بعدها سرانجام با پیگیری گروه های قدیمی تر، تاسیس تشکل های جدید و مبارزات جنبش های رادیکال حقوق ال.جی.بی.تی ها در دهه 70، بهبودهای قابل توجهی در وضعیت حقوقی و اجتماعی اقلیت های جنسی مشاهده شد.

“ماه افتخار” فرصتی برای آگاهی رسانی درباره حقوق جامعه اقلیت های جنسی و در عین حال زمانی برای جشن، پایکوبی و برگزاری فستیوال در سراسر دنیا شده است. سرانجام، امسال رئیس پلیس نیویورک، جیمز اونیل پس از 50 سال برای آن چه که در استون وال رخ داده بود، عذرخواهی کرد. «رک و راست بگویم، اعمالی که پلیس نیویورک انجام داد، اشتباه بود».

“ماه افتخار” در سال های اخیر برای ایرانیان نیز اهمیت یافته است. پناهندگان ال.جی.بی.تی ایرانی به دفعات در رژه افتخار (Pride Parade) در شهرهای مختلف ترکیه شرکت کرده اند. رژه ای که در شهرهای بزرگی هم چون استانبول و آنکارا از سال 2015 بوده و در سال های اخیر به دلیل ممنوعیت، بارها توسط پلیس به خشونت کشیده شده است. البته انجمن “کایوس جی ال” در آنکارا اخیراً با حکم دادگاه موفق شده است که ممنوعیت برگزاری تجمعات مرتبط با ال.جی.بی.تی را لغو کند.

با وجود چنین ممنوعیت ها و تبعیض هایی، صحبت از رژه افتخار دگرجنسگرایان (Straight pride parade) که اخیراً به فضای مجازی فارسی زبان نیز کشیده شده است، چه دلیلی دارد؟ این رژه که در اواخر دهه هشتاد میلادی گروهی کوچک متشکل از افراد محافظه کار -که مبدع آن بودند- برای نخستین بار مطرح شد. مطرح شدن از ماه افتخار برای دگرجنسگرایان و یا همسوجنسیتی ها در واقع عکس العملی به رژه افتخار ال.جی.بی.تی ها بود و خواسته ای جز به حاشیه بردن آنان نداشت. مانند افرادی که در هشت مارس (روز جهانی زن) به اعتراض از نبود روز جهانی مرد سخن می گویند؛ فارغ از آن که 19 نوامبر دقیقا با نام روز جهانی مردان نامگذاری شده است. افرادی که دغدغه ای جز به سخره گرفتن حقوق به حاشیه رانده شدگان ندارند و تنها در پی نابودی هر آن چیزی هستند که به مرور زمان و به واسطه ی جنبش های اجتماعی به دست آمده است.

با توجه به شرایط موجود در ایران هرچند نمی توان انتظار تجمعی گسترده از همجنس خواهان داشت، اما به واسطه برخی فرصت های قانونی می توان از حقوق تضییع شده ترنس ها و بیناجنسی ها در داخل ایران نیز سخن گفت. برای احقاق حقوق ال.جی.بی.تی ها و سخن گفتن از تبعیض ها نمی توان تنها به مناسبت هایی چون ماه ژوئن و یا روز مبارزه با هموفوبیا بسنده کرد. چنان که عموم رسانه های فارسی زبان نیز در همین روزهای محدود سخنی از ال.جی.بی.تی ها به میان می آورند. سال ها زمان لازم است تا شاید اندکی تغییر در افکار عمومی ایجاد شود. آن چه لازم است، نه تنها پذیرش و یا تحمل اقلیت های جنسی بلکه حمایتی تام در تمامی سطوح جامعه، احترام و حمایت از حقوق ال.جی.بی.تی ها برای فردای ایران فرداست.