اخرین به روز رسانی:

ژانویهٔ ۵, ۲۰۲۵

ایران بزرگ‌ترین زندان جهان برای فعالان اینترنتی/ بهناز مرتضوی

پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران یا پلیس سایبری ایران، با نام مختصر فتا، یک واحد تخصصی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که وظیفه‌ی آن را باید کنترل فضای سایبر از جمله مبارزه با موارد سو اخلاقی و هم چنین مقابله با مخالفان حکومت ایران بعد از نا آرامی‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 دانست. این واحد در بهمن ماه سال 1389 به دستور اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده‌ی نیروی انتظامی ایران شروع به کار کرد. باشگاه خبرنگاران در رابطه با قدرت پلیس فتا، می‌نویسد: “پلیس سایبری ایران با وجود نوپا بودن، در رتبه‌ی نخست پلیس های موفق جهان قرار دارد.”
رئیس پلیس فتا تهران بزرگ، در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران پلیس در سال 1392 بیان کرد که رویکرد اصلی پلیس فتا مهندسی نرم افزاری است و کارمندان آن در کنار کارآگاهان پلیس، دوره های آموزشی کشف جرم سایبری را در دانشگاه علوم انتظامی امین گذرانده‌اند. کار کارشناسان این اداره تشخیص و گشت زنی در فضای سایبر است و رصد سایت‌های مختلف، وبلاگ‌ها، شبکه‌های اجتماعی، تالارهای گفتگو و غیره که در آن‌ها جرمی اتفاق نیفتد، است. با گذشت عمرکوتاه 4 سال از تشکیل پلیس فتا، دستاورد بزرگ این نهاد کشف 99 درصدی پرونده‌ها بوده است که از این جمله می‌توان به تعداد بیشماری که به علت وبلاگ نویسی و فعالیت‌های فیسبوکی دستگیر شده‌اند، اشاره کرد. پلیس فتا وبلاگ‌هایی را که بر علیه نظام فعالیت می‌کنند، برای فیلتر شدن به دادستانی گزارش می‌دهد و کلیه‌ی فیلترها با نظر دادستان کل کشور صورت می‌گیرد. کمیته‌ی تعیین مصادیق جرم و شورای عالی فضای مجازی، سیاستگذاری کلان آن را زیر نظر دادستان کل انجام می‌دهد. پلیس فتا به محض دستگیری متهمان، آن‌ها را به مقامات قضایی تحویل می‌دهد؛ چرا که مدارک و ادله‌ی دیجیتال حرف اول را برای آن‌ها می‌زند و اظهارات متهم آن‌چنان برای پلیس فتا سندیت ندارد. با کمک از پلیس سایبری، قوه‌ی قضاییه و نیروی انتظامی و سپاه پاسداران توانستند افراد زیادی را به دلیل استفاده از شبکه‌های اجتماعی شناسایی و بازداشت کنند.
حکومت ایران در سازمان ملل متحد، همواره به عنوان یکی از شناخته‌ شده‌ترین ناقضان حقوق بشر و استانداردهای رعایت حقوق انسانی بوده است. یکی از مثال‌های بارز سرکوب فعالان سایبری در ایران، قتل ستار بهشتی، وبلاگ نویس توسط پلیس فتا در تاریخ ۹ آبان ماه سال 1391 است. در ادامه‌ی موج بازداشت وب نگاران و فعالان سایبری و فیسبوکی در ایران روز پنجم مرداد ماه سال 1393 گروهی از این فعالان در مرکز فرهنگی “خاک” توسط ماموران فتا در مشهد بازداشت و به محلی نامعلوم منتقل شده‌اند. با استناد بر گزارش وبسایت‌های حقوق بشری، از دیگر موارد بازداشت فعالان وب نگار، رویا صابری نژاد نوبخت، شهروند ایرانی تبار بریتانیا بود که پس از سفر به ایران به منظور دیدار با خانواده، توسط نیروهای امنیتی ایران بازداشت شد. وی از مهر ماه سال ١٣٩٢ در زندان به سر می‌برد. از دیگر بازداشت شدگان، نغمه شاهسوندی شیرازی است که به ۷ سال و ۹۱ روز زندان قطعی محکوم شد. فریده شاهگلی نیز در اردی‌بهشت ماه سال ١٣٩٣ برای سپری کردن سه سال حبس روانه‌ی زندان اوین گشت. وی برای انتشار برخی متون بر روی صفحه‌ی فیس بوک‌اش با اتهاماتی چون “تبلیغ علیه نظام” و “توهین به رهبری نظام” مواجه شده است. فریده شاهگلی پس از بیست و پنج سال اقامت در آلمان، در سال ١٣٩١ برای دیدار با خانواده‌ی خود به ایران رفت که در زمان مراجعت به آلمان بازداشت و ممنوع الخروج شد.
هم چنین بنا بر گزارشات منابع حقوق بشری، ایران یکی از سرکوبگرترین کشورهای جهان در عرصه‌ی آزادی اطلاع رسانی است. در رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات در سال ٢٠١٤ این کشور، از میان ۱۸۰ کشور در رده‌ی ۱۷۳ قرار دارد. فعالان اینترنتی بسیاری در چند سال اخیر توسط پلیس سایبری بازداشت شده و احکام سنگینی دریافت کرده اند، عده ای نیز در انتظار اجرای احکام خود سکوت اختیار کرده‌اند و بسیاری خاک خود را به قصد تبعید ترک گفته‌اند. بر این اساس شاید بتوان ایران را بزرگ‌ترین زندان جهان برای فعالان اینترنتی و وب نگاران نامید.
چندی پیش رسانه‌های حقوق بشری گزارش دادند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، با راه اندازی سایت‌ها و صفحه‌های جعلی و انتشار محتویات انتقادی یا توهین آمیز به نظام و مسئولان آن، کاربران را دعوت به نظر دادن در باره‌ی این محتواهای مجرمانه می‌کنند و به دام می‌اندازند.
‌بر اساس ماده‌ی 4 قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، ماموریت و وظایف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران عبارت است از استقرار نظم و امنیت و تامین آسایش عمومی و فردی. حال با نگاهی به پرونده‌ی صدها فعال اینترنتی باید پرسید که آیا نیروی انتظامی به درستی از امنیت و آسایش عمومی و فردی محافظت می‌کند؟ ‎

توسط: بهناز مرتضوی
ژانویه 23, 2015

برچسب ها

بهناز مرتضوی پلیس فتا فعال اینترنتی ماهنامه شماره ۴۵