کلانشهر کرمانشاه با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر سینما ندارد/کیومرث امیری
دوازده سالن سینمای این شهر که مربوط به پیش از انقلاب هستند چهار دهه است به صورت مخروبه به حال خود رها شده است.
اشاره: سینما یک دستاورد بزرگ بشری در قرن بیستم است که از جایگاه ویژهای در جامعهی انسانی برخوردار است.
این پدیدهی شگفتانگیز بر اساس نیازهای بشر و با نبوغ او کشف و گام به عرصهی وجود نهاد و امروزه با زندگی انسانها پیوندی ناگسستنی برقرا کرده است.
صاحبنظران، رسانه را رُکن چهارم دموکراسی در جهان میخوانند و سینما رسانهای پُر نفوذ و پر مخاطب در جهان به شمار میرود و از منابع بسیار مهم و ارکان اساسی رشد و تعالی تمدن بشری است که میتواند باعث شکل دادن به الگوها و ارزشهای انسانی، رشد، ارتقا فرهنگی و تغییر و تحولات در همهی ابعاد فکری و اجتماعی بشر شود.
این هنر ارزشمند در کنار شش هنر بشری دیگر و در جایگاه هنر هفتم از دستاوردهای تمدن بشری طی قرون متمادی است که به وسیله انسانها به وجود آمده است و نقش بسیار مهمی در رشد و شکوفایی دستاوردهای بشری داشته است. هنر هفتم رسانهای پر قدرت و پر مخاطب است که نقش اساسی در شکل دادن و حفظ و نگهداری اصول پایهای دموکراسی و عدالت اجتماعی در جوامع بشری دارد و به عنوان یک سرمایهی بزرگ ملی در ابعاد مختلف نقش بسیار مهمی را ایفا میکند. در عصر حاضر نمیتوان تصور کرد جامعهای محروم از این هنر خلاق و بینظیر باشد چرا که خلا سینما در هر جامعهای باعث تضییع حقوق شهروندان شده و دستاوردهای اجتماعی و امکان پیشرفت فرهنگی را مورد تهدید جدی قرار خواهد داد.
هنر هفتم از بدو به وجود آمدنش، نقش به سزایی در تولید آموزش و دانایی و والایی انسانها و شکوفایی هر چه بیشتر و بهتر تمدنها داشته است و نقش بزرگی را در بالا بردن سطح مادی و معنوی زندگی انسانها بازی میکند و انسان از طریق آن با حقوق انسانی و اجتماعی خود آشنا شده و در حفظ و گسترش آن ترغیب وتشویق میشود و در خلا آن از دریچهی معرفتی مهمی برای شناخت حقوق اولیه خود محروم و باز میماند.
سینما که هنر قرن بیستمی نامیده شده است همچنین نقش تعیین کنندهای در بیداری و هوشیاری ملتها داشته و با توجه به ماهیت ذاتی این هنر که از قابلیتهای دیداری و شنیداری برخوردارست تاثیر شگرفی در ذهن مخاطب باقی میگذارد و نقش مهمی در کلیهی ابعاد جامعه دارد و فقدان آن صدمات غیر قابل جبرانی را بر حقوق انسانها خواهد داشت و در جایگاه یک رکن آموزشیِ تاثیرگذار و قدرتمند، نبودش باعث ایجاد جهل و خرافه خواهد شد و عقب ماندگی آحاد جامعه را به دنبال خواهد داشت.
این هنر منحصر به فرد امروزه در جهان با ایجاد هزاران شغل پر درآمد، بانی و بستر شکوفایی استعدادهای بشری در بعد هنر و زیباشناختی است که در فقدان سینما نخواهند توانست خود را بروز دهند و ظهور پیدا کنند. سینما در راستای ادامه حیات خود تعداد قابل توجهی عناصر هنرمند را از قبیل کارشناس سینما، کارگردان، بازیگر، فیلمبردار، گریمور، فیلمنامهنویس و … جذب و وارد بازار کار کرده و نقش موثری در ایجاد شغل و گسترش اقتصاد در جوامع دارد.
سینمای امروز با ایجاد بسترهای مناسب و خاصی که ایجاد مینماید هر ساله به طرق گوناگون پیام انسانی و آزادیخواهی انسانها را به سراسر دنیا مخابره میکند و با تشکیل جشنوارهها و گردهماییها نقش پر رنگ خود را برای بهبودی هر چه بهتر رفاه و آسایش و آرامش مردم به نمایش گذاشته و به ارمغان میآورد. هنری که تنها به وسیلهی آن میتوان پیامهای عاطفی از روابط عاشقانهی انسانها را به نمایش گذاشت و با خلق تصاویری که تنها از عهدهی این هنر ساخته است پدیدههای زیبایی و زیباشناسی را به مخاطب انتقال داد و نماد و نمودهای هنری، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد.
بر کسی پوشیده نیست یکی از مکملهای هنر سینما برای ارائه و انتقال آن به مخاطب، ابزار مخصوص به خود مانند سالن سینما است و با فقدان وسایل جانبی و مکمل این هنر عملا قادر به انتقال به مخاطب نخواهد بود و عقیم خواهد ماند همانطوری که این اتفاق در سینمای کرماتشاه رخ داده است.
وضعیت سالنهای سینما در کلانشهر کرمانشاه
کلانشهر کرمانشاه که در آخرین سرشماری نفوس نهمین شهر کشور از حیث جمعیتی به شمار میرود فاقد سالن سینما بوده و تنها دو سالن سینما سینما یکی شهر فرنگ سابق که به سینما آزادی تغییر نام داده شد و دومی سینما فرهنگ، گاه و بیگاه فعالیت کوتاه مدت و و غیر قابل قبولی دارند.
از عوامل عمدهی تعطیلی سینما پیش از هر چیز نگاه ایدئولوژیک، مذهبی و سیاسیِ مسئولان حکومتی به این پدیدهی هنری بوده که متعاقب آن مشکلاتی را برای سینما و مشتاقان آن به وجود آورده و به نوبهی خود نقش مهمی را در به تعطیلی کشیده شدن سینماها داشته است. بر اساس چنین نگاهی تمامی سینماهای کشور در طول سال سه ماه یعنی ماههای قمری محرم، صفر و رمضان تعطیل رسمی هستند و به جز آن مراسم مذهبی و اعیاد دینی نیز سینماها را بیشتر از یک ماه در طول سال دچار تعطیلی میکند.
از دیگر عوامل در تعطیلی سینماها سختگیریهای ارشادی از جانب واحدهای حراستی مستقر در سینماها بوده که اجازهی ورود به زنها را بدون همراه داشتن یک مرد مَحرم و نیز داشتن پوشش کامل اسلامی مد نظرشان نداده و در مورد مردها نیز کسی حق ورود به سالن با پیراهن آستین کوتاه و لباس از نظر آنها نامناسب، نداشته و به سالن راه داده نخواهد شد.
هر چند در ظواهر امر از این سختگیریها نسبت به سالیان پیش کاسته شده است اما از آن جایی که این شیوه برخورد با تماشاگران به دور از ضابطه بوده و همیشه سلیقهای اعمال شده است و در همهی این سالها با روال یکسانی نبوده و گاه با شدت و گاهی با اندکی ملایمت اعمال میشود، لذا این ترس و دلهرهی دایمی را در مشتاقان به سینما به وجود آورده است که در رفتن به سینما جانب احتیاط را رعایت نمایند و در چنین شرایطی یا قید رفتن به سینما را بزنند و یا پیشاپیش خواستههای حراستی ها را تمام و کمال رعایت نمایند و این رنج را بر خود هموار نمایند.
تماشاگران حق ندارند از بدو ورود به سینما تا خروج از آن از سیگار و تنقلات استفاده نمایند و مشکلات جانبی زیاد دیگری در این رابطه وجود داشته که دست به دست هم داده و سینما در ایران و در کرمانشاه را بیرنگ کرده و در کرمانشاه به تعطیلی کامل کشانده است که به دنبال تعطیلی سینماها از تعداد علاقمندان به این هنر روز به روز کاسته شده به طوری که اغراق نیست اگر بگوییم نسلهای دههی 80 و 90 مقولهای به نام سینما را نمیشناسند و با آن کاملا بیگانهاند.
متاسفانه افت سینما و خلا آن باعث شده یکی از عوامل و منابع مهم آموزشی و تفریحی سالم و اثر گذار در جامعه از بین برود و یا به شدت دچار آسیب شود و مردم و به ویژه قشر جوان از این مقوله که در عین حال سرگرمی خوب و مناسبی نیز هست محروم شوند و البته که خسارات جبرانناپذیر آن را جامعه متحمل خواهد شد.
دوازده سالن سینمای این شهر که مربوط به پیش از انقلاب هستند مخروبه و چهار دهه است به حال خود رها شده است
جامعهی ایرانی بعد از انقلاب دچار نوعی بحران در رابطه با هنر سینما به طور کلی و نابودی سالنهای سینما بالاخص و تلاش عمدی برای از میان بردن این پدیدهی مهم شده است. در این زمینه کلانشهر کرمانشاه نیر بینصیب از این فاجعهی فرهنگی نمانده است.
کرمانشاه تا پیش از پیروزی انقلاب با جمعیتی کمتر از ششصد هزار نفر دارای 12 سالن سینما بود که همگی آنها بعد از انقلاب به صورت مخروبه به حال خود رها شده است. تا پیش از انقلاب در کرمانشاه دو سالن تابستانی و ده سالن سرپوشیده به طور مستمر فعال بودند.
با شروع تظاهرات در سال 1357 همه این سالنهای سینما با قهر انقلابی تظاهرکنندگان به آتش کشیده شدند که تعدادی از آنها مانند سینماهای متروپل، دیانا و … بر اثر این آتشسوزیها به کل مخروبه شدند و بقیه سالنها صدمات سنگینی دیدند و بعد از انقلاب مصادره شده و به مالکیت بنیاد مستعضفان در آمدند و زمینهای بعضی از آنها از سوی بنیاد به نهادها و یا افراد خاص واگذار شد؛ مانند زمینهای مخروبهی سینما متروپل که به موسسهی روزنامه کیهان واگذار شده و یا سینما دیانا که به سازمان تبلیغات اسلامی داده شده است و این دو سینما بیش از چهل سال است به صورت مخروبه و در مرکز شهر به حال خود رها شدهاند.
با پیروزی انقلاب چند سالن سینما چون سینماهای شهر تماشا، آتلانتیک و شهر فرنگ که خسارات نسبتا کمتری دیده بودند با تغییر نام و تعمیرات و با مالکیت و زیر نظر بنیاد مستعضفان شروع به فعالیت کردند ولی این فعالیت چند صباحی بیشتر دوام نیاورد و با سختگیریها در نمایش فیلمها چون ممیزی در اجازهی محتوای فیلم و سختگیریهای ارشادی از تماشاگران و مشکلات دیگر به تعطیلی کشیده شدند و سالهاست به صورت مخروبه و بعضا با کشیدن دیوار بتنی برای همیشه تعطیل شدند تا جایی که این کلانشهر بیش از چهار دهه است که حتی یک سالن سینما ندارد و زمینهای به جا مانده از دوازه سالن سینما که به صورت مخروبه باقی ماندهاند باعث مشکلات امنیتی، بهداشتی و رفاهی همسایگانشان و به طور کلی اهالی شهر شدهاند بدون آن که نهاد یا افرادی به فکر رفع این مشکل باشند که باعث لطمه زدن به فرهنگ، هنر، اقتصاد این شهر شده است.
برچسب ها
اوقات فراغت حق تفریح خط صلح سینما شماره 112 کرمانشاه کیومرث امیری ماهنامه خط صلح نشاط اجتماعی هنر هفتم