ایران به عنوان کشوری مملو از تناقضات و پارادوکس ها توصیف می شود. اگر چه سازمان ملل متحد ایران را به عنوان یکی از ده کشور برتر جهان از نظر باستانی و سایت های تاریخی رده بندی کرده، صنعت گردشگری نقش مهمی در اقتصاد ایران بازی نمی کند و فقط 3.3 درصد از تولید ناخالص داخلی و 14 درصد از درآمد وارده به کشور را شامل می شود. سازمان میراث فرهنگی ایران 10 میلیون دلار در سال های 2006-2007 در کمپین های تبلیغاتی بین المللی سرمایه گذاری کرد تا درک جهان نسبت به ایران را تغییر و گردشگران بالقوه را به انتخاب ایران به عنوان مقصد تعطیلات خود تشویق کند. با وجود تمام این سرمایه گذاری ها در صنعت گردشگری، اقتصاد ایران به علت دارا بودن چهره ی منفی در بین جهانیان، مشکلات و موانع اجتماعی، پیچیدگی سیاسی و عدم وجود مارک های بین المللی از کشورهای دیگرجهان منزوی شده است.

پس می توان نتیجه گیری کرد که تنها داشتن پتانسیل برای جذب توریست کافی  نیست.

چهره ی منفی در بین جهانیان

گردشگری ایران عمدتاً متاثر از روابط ضعیف بین ایران (به عنوان یک کشور سرسخت اسلامی) و کشورهای غربی است. در اظهارات  اکثر سرمایه گذاران و سیاستمداران غربی به وضوح ذکر شده که ایران بازار باز برای فعالیت های اقتصادی و تجاری نیست. مشکلات دیگری هم وجود دارد که موجب بدبینی غربی ها نسبت به ایران شده؛ از جمله عدم وجود سفارتخانه برای انگلیسی ها و امریکایی ها که نشان دهنده ی پایین ترین سطح روابط، دستکم در بین این کشورها است. اقداماتی از این قبیل باعث شده که تعدادی از نویسندگان دولت ایران را “بیگانه گریز، نا آگاه و خشن” توصیف کنند. مهم تر از همه، گالوپ در گزارش سالانه ای خواست امریکایی ها به کشور مورد علاقه ی خود رای دهند که در سال 2004 ایران در پایین لیست با 77 درصد برعلیه آن ها قرار گرفت که خود نشان دهنده ی بی اعتمادی کشورها نسبت به دولت ایران است.

مشکلات اجتماعی

نشریه ی سفر و گردشگری جهان در سال 2005 نشان می دهد که گردشگران بیش از حد به علت قوانین سخت گیرانه ی اجتماعی موجود در ایران از سفر به این کشور سر باز زده اند که از جمله ی آن ها ممنوعیت مصرف الکل و تبعیض علیه زنان را می توان نام برد. تصویر بین المللی کشور پس از انقلاب بهمن 57، با اجرای قانون حجاب اجباری اسلامی برای همه ی زنان در ایران از جمله اتباع خارجی و مسافران، بسیار تخریب شده است. نقض قوانین حقوق بشر مسلما عامل دیگری است که غربی ها از  ایران فراری هستند. محدودیت ها و مجازات در جمهوری اسلامی مانند مجازات های سنگین برای ابراز آزادی بیان در مطبوعات (از جمله حبس روزنامه نگاران)، اعمال محدودیت در انتخاب دین در قانون اساسی جمهوری اسلامی و تبعیض علیه بهائیان، سنی ها و کردها هر روزه به چشم می خورد.

هم چنین سازمان همجنسگران ایران در 2013، ایران را به عنوان یک محل که در آن همجنس گرایی با مجازات مرگ مواجه است معرفی کرده است. یکی دیگر از عوامل بد بینی جهان به ایران این است که ایران بالاترین میزان اعدام در جهان، پس از چین، را دارد و بنا بر آمار مرکز اسناد حقوق بشر ایران درسال 2012-2013 اعلام شده که 710 نفر فقط در یک سال اعدام شدند که این تعداد توسط دولت رسما 343 اعلام شد. آمار دقیق تر بر اساس گزارش بی بی سی فارسی که در ژانویه ی 2014 منتشر شد، گزارش داد که فقط در دو هفته ی اول سال 2014، 21 نفر به دار آویخته شدند.

عدم توسعه ی ساحل مختلط برای گردشگران یکی دیگر از عواملی است که نظر مسافران را تحت تاثیر قرار داده است. با کمال تعجب، سواحل مخلتلط در دیگر کشورهای اسلامی مانند دبی و قطر موجود است. در پاسخ به این مشکلات رئیس سفر و گردشگری ایران گفته است که: “ایران یک مقصد گردشگری جمعی نیست و فقط مقصدی است برای مسافران بالغ که اعتقادات مشابه با مسلمانان دارند.”

پیچیدگی سیاسی

گزارش “یورومانیتور” ایران را بسیار جنجال برانگیز در سطح سیاست جهانی و منزوی از غرب توصیف کرده است. تحریم های اقتصادی علیه ایران به علت توسعه ی برنامه ی هسته ای به عنوان عامل عمده ی در انزوای ایران از غرب بیان شده است. تنش منطقه ای و کمک های ایران به برخی دولت های منطقه هم یکی دیگر از موانع سیاسی است که آینده ی رشد بازار سفر و گردشگری در کشور را کاهش می دهد. در نتیجه اثبات شده است که “تمام جاذبه های گردشگری بدون صلح سیاسی قادر نخواهد بود که گردشگر ها را به ایران بیاورد.”

عدم وجود مارک های بین المللی

با توجه به ارتباط ضعیف ایران با غرب، این کشور به عنوان کشوری با فقدان مارک های بین المللی در سراسر همه ی بخش ها توصیف می شود. بسیاری از هتل های زنجیره ای جهانی از جمله هیلتون که قبل از انقلاب در ایران شعبه داشتند، مجبور به ترک کشور پس از انقلاب شدند. هم چنین کشور از کمبود  امکانات و زیرساخت های نامناسب حمل و نقل رنج می برد  که برای مثال می توان از تحریم دو خطوط هوایی اصلی ایران یادآوری کرد. با توجه به نوشته ی یک روزنامه نگار ایرانی، سفر با هواپیماهای ایرانی به طور فزاینده ای نا امن است و بنا به گزارش از خبرگزاری های ایران در 25 سال گذشته 17 هواپیما در داخل ایران سقوط  و حدود 1500 نفر کشته شده اند. قابل ذکر است که به علت تحریم های موجود، ایران قادر به استفاده از هواپیماهای خارجی در پروازهای داخلی نیست.

به طور خلاصه، به نظر می رسد که فاصله ی قابل توجهی بین محل فعلی ایران از نظر جذب گردشگران و هدف بلند مدت آن وجود دارد. ایران کشوری است که به دلیل قوانین سخت گیرانه و دیگر دلایلی که به آن اشاره شد، کم تر کسی حاضر است به آن سفر کند. این در حالیست که اگر این صنعت گسترش یابد جدا از این که به بهبود اقتصاد کشور و حتی شهروندان نیز کمک شایانی خواهد کرد، موجب آشنایی بیش تر توریست ها با جاذبه های باستانی و فرهنگی منحصر به فردی نظیر نوروز نیز می گردد. اما ایران برای گسترش بازار گردشگری خود و به عنوان این که در جهان به عنوان یک مقصد تعطیلات به رسمیت شناخته شود، باید در ابتدا با احترام به حقوق بشر، تبدیل به مکانی امن برای ساکنان خود شود تا فاصله بین جایگاه فعلی خود در انظار جهان و یک ایران آزاد و آباد را به حداقل برساند.