نگاهی به ریشه‌های روان‌شناختی و اجتماعی خرافات در ایران گفتگو با کاوه طالبم/ مرتضی هامونیان

در ایران، فال‌گیری و دعا‌نویسی از دیرباز وجود داشته است، اما این پدیده در سال‌های اخیر به‌طور بسیار فزاینده‌ای، نه‌تنها در میان اقشار کم‌سواد، بلکه در سطوح بالای اجتماعی و هم‌چنین سیاستمداران، رواج یافته است. این پدیده، که به اعتقاد بسیاری از روان‌شناسان و پژوهشگران حوزه‌ی علوم اجتماعی، ریشه در ناامنی روانی و اجتماعی دارد، […]...

ادامه مطلب

خرافه در لباس خیرخواهی؛ گفتگو با یک دعانویس/ رضا دهلوی

رمالی و دعانویسی، با ادعای استفاده از قدرت‌های ماورایی یا ارائه‌ی مشاوره‌های شبه‌علمی، پدیده‌ای است که در ایران به امری بسیار رایج تبدیل شده است، به‌گونه‌ای که افراد با باورها و سطوح تحصیلی مختلف، برای حل مشکلات خود به آن‌ها مراجعه می‌کنند. این افراد، اغلب ادعا می‌کنند که توانایی دارند تا اطلاعاتی از آینده یا […]...

ادامه مطلب

دعانویسی: از آزادی مبادله تا کلاه‌برداری/ امین قضایی

مکاتب موجود در فلسفه‌ی حقوق درباره‌ی مشروعیت قانونی فعالیت‌هایی مانند رمالی، دعانویسی، فال‌بینی، کف‌بینی، پیشگویی، ذهن‌خوانی و کلیه‌ی خدمات مبتنی بر ادعای یک قدرت فراطبیعی، اتفاق نظری چندانی ندارند. ازیک‌سو، یک دیدگاه لیبرتارین (آزادی‌خواهانه) مدعی است تا زمانی که افراد با رغبت و اراده‌ی خود چنین خدماتی را خریداری می‌کنند و اجبار و فریبی در […]...

ادامه مطلب

چرا خرافات در ایران جان تازه‌ای گرفته است؟/ مهدی عنبری

رمالی و فال‌گیری به عنوان فعالیت‌هایی که ادعای پیش‌بینی آینده یا تفسیر وقایع را دارند، از دیرباز در جوامع مختلف وجود داشته‌اند. در ایران، باتوجه به شرایط خاص اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، این فعالیت‌ها به شکل‌های مختلفی گسترش یافته و تاثیرات عمیقی بر افراد و جامعه داشته‌اند. این مقاله تلاش می‌کند تا به طور مختصر […]...

ادامه مطلب

از «رفع چشم‌زخم» تا «جذب فوری معشوق»/ فریبرز کلانتری

در دنیایی که علم و فناوری به‌سرعت در حال پیشرفت است، شاید عجیب به‌نظر برسد که هم‌چنان افرادی برای حل مشکلات خود به رمالان و دعانویسان مراجعه می‌کنند. با این‌حال، واقعیت این است که بسیاری از مردم، به‌ویژه در زمان ناامیدی و درماندگی، به‌دنبال راه‌حلی سریع و معجزه‌آسا هستند و همین موضوع، زمینه را برای […]...

ادامه مطلب

وقتی خرافه عقل را به بند می‌کشد/ فرشته گلی

خرافه، به باورها و اعمالی اشاره دارد که بر پایه‌ی ترس، نادانی، یا سوئتفاهم از علل طبیعی و ماورائالطبیعه –اغلب بدون پشتوانه‌ی علمی یا منطقی— شکل گرفته‌ و ممکن است به‌صورت فردی یا جمعی وجود داشته باشد. در واقع بنیان خرافات و جادو، بر ترس و جهل انسان بنا شده است. در گذشته، خرافات بخشی […]...

ادامه مطلب

وقتی امید در فنجان قهوه می‌جوشد/ علیرضا گودرزی

زن نشست و ترس در چشمانش بود به فنجان وارونه فکر می‌کرد گفت ای فرزندم! غمگین مباش! عشق سرنوشت تو است*   اجازه بدهید تمایزی قائل شوم میان مفاهیمی که مرز دقیقی با هم ندارند: فال‌گیری، کف‌بینی، رمالی و دعانویسی. هر کدام به‌شکلی مدعی است که با جهان دیگری ارتباط دارد و حقایقی را می‌گوید […]...

ادامه مطلب

رمالی در عصر دیجیتال: نقض حقوق زنان و بازتولید آسیب‌پذیری/ علی برنایی

در لابه‌لای صفحات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در ایران، رمالان و دعانویسان دیجیتال با هزاران دنبال‌کننده، وعده‌های رنگی از تغییر سرنوشت را به افراد درمانده، مستاصل و آسیب‌پذیر می‌دهند و در واقع «تجارت فروش رویا» راه انداخته‌اند. زنان، به‌ویژه در جوامع حاشیه‌نشین و کم‌درآمد، بیش از دیگران هدف این وعده‌ها قرار می‌گیرند. در واقع […]...

ادامه مطلب

آیا رمالی و فال‌گیری شأن انسانی را مخدوش می‌کند؟/ سینا یوسفی

رمالی و فال‌گیری، به‌عنوان جلوه‌هایی از خرافات در جوامع امروزی، فراتر از یک معضل فرهنگی و اجتماعی، تهدیدی جدی برای کرامت انسانی به‌شمار می‌روند. این پدیده‌ها با سوئاستفاده از آسیب‌پذیری‌های روانی، اقتصادی و اجتماعی افراد، استقلال فکری و اراده‌ی آزاد آن‌ها را نشانه می‌گیرند و با تحقیر عقلانیت، انسان را از موجودی مختار و توانمند، […]...

ادامه مطلب

خرافه‌فروشی در سایه‌ی قانون/ احسان حقی

انسان‌ها از دیرباز و تا زمانی که تاریخ به یاد دارد و تا جایی که کاوش‌های دیرین‌ مردم‌شناسی نشان می‌دهد، همواره به تاثیر عوامل ماورایی و غیرمادی در زندگی و سرنوشت خود باور داشته و تلاش کرده‌اند تا با دخل و تصرف در این عوامل، به زعم خود زندگی بهتری برای خود و نزدیکانشان رقم […]...

ادامه مطلب