از نان تا عدالت/ مینا جوانی

ناامنی غذایی در ایران دیگر صرفاً مسئله‌ای معیشتی نیست، بلکه نشانه‌ای از گسست‌های عمیق‌تر در ساختار اقتصادی، زیست‌محیطی و نهادی کشور است. در جهانی که تولید غذا از نظر تکنولوژیک هیچ‌گاه تا این اندازه فراگیر نبوده، استمرار گرسنگی و سوئتغذیه در جوامع مختلف، بیش از هر چیز، بر نابرابری در توزیع منابع و شکنندگی نظام‌های […]...

ادامه مطلب

«نفرین منابع» در جنوب ایران/ کوروش ضیغمی

جنوب ایران، به‌منزله‌ی گره‌گاه مرز، نفت و قومیت، نمونه‌ی بارز پارادوکسی است که اقتصاد سیاسی ایران را توضیح می‌دهد: «وفور منابع در برابر فقر محلی». این پارادوکس نه تصادفی است و نه صرفاً نتیجه‌ی کمبود منابع طبیعی در سایر مناطق، بلکه بازتاب سازوکارهای رانت‌محور و تمرکزگرای بودجه‌ای است که از دوره‌ی پهلوی به ارث رسیده […]...

ادامه مطلب

ارثیه‌ی حاکمیت برای دموکراسی آتی/ مجید شیعه‌علی

در سال‌های اخیر صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف از ایجاد بحران‌های ریشه‌داری در کشور ایران سخن گفته‌اند. از جمله بحران‌هایی که حاصل نزاع با طبیعت‌اند، مانند خشک شدن دریاچه‌ها و رودخانه‌ها و در نتیجه فرونشست زمین در مناطق مختلف تا حدی که زیست‌پذیری این سرزمین را با خطری جدی مواجه ساخته است. در یک سوی ماجرا از […]...

ادامه مطلب

بحران بازنشستگی در ایران در آینه‌ی جهان/ احمد علوی

صندوق‌های بازنشستگی به‌عنوان ستون‌های اصلی نظام تامین اجتماعی، نقشی کلیدی در تضمین امنیت اقتصادی، کاهش فقر و تقویت انسجام اجتماعی دارند. با این حال، ناکارآمدی این صندوق‌ها می‌تواند به بی‌ثباتی اقتصادی، افزایش نابرابری و کاهش اعتماد عمومی منجر شود. در ایران، صندوق‌های بازنشستگی، نظیر صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی با بحران‌ها وچالش‌های متعددی […]...

ادامه مطلب

«طرح توسعه سواحل مکران» یا «استعمار داخلی و خارجی»؟/ شیراحمد شیرانی نارویی

مکران، منطقه‌ای در جنوب شرقی ایران است که از تنگه‌ی هرمز به سمت شرق امتداد یافته و از میناب آغاز شده، تا رود سند در بلوچستان پاکستان ادامه می‌یابد. این منطقه به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به‌عنوان یک آبراه بین‌المللی شناخته می‌شود. مکران برای ایران و پاکستان ارزشی راهبردی […]...

ادامه مطلب

مکران در تله‌ی سیاست/ محسن برهان‌زهی

چندی پیش، سخنگوی دولت اعلام کرد که دولت پزشکیان قصد دارد پایتخت را از تهران به منطقه‌ی مکران انتقال دهد و این موضوع در حال بررسی است.(۱) کشورهای زیادی در طول تاریخ بنا به دلایلی پایتخت‌های خود را تغییر داده‌اند، دلیل مهم آن‌ها افزایش جمعیت در پایتخت و توسعه متوازن در کشور بوده است. در […]...

ادامه مطلب

اندیشه‌ی انتقال احتمالی پایتخت از تهران به مکران: فرصت‌ها، چالش‌ها/ احمد علوی

ایده‌ی انتقال احتمالی پایتخت در ایران، به‌ویژه از تهران به منطقه‌ی مکران، اخیراً به دلیل چالش‌های زیست‌محیطی، تراکم جمعیتی و آسیب‌پذیری تهران در برابر بحران‌های طبیعی، مطرح شده است. این طرح با اهدافی مانند توسعه متوازن منطقه‌ای، تقویت جایگاه ژئوپلیتیک و کاهش تمرکزگرایی دنبال می‌شود. با این حال، اجرای چنین طرحی می‌تواند پیامدهای چندوجهی، از […]...

ادامه مطلب

زمین بازی انتقال پایتخت به مکران، بازیکن ندارد/ پروانه احمدی

در دی‌ماه ۱۴۰۳، سخنگوی دولت اعلام کرد که انتقال پایتخت به منطقه‌ی مکران یکی از گزینه‌های جدی در برنامه‌های کلان کشور است. این طرح  از نظر اجرایی‌شدن، به‌صورت کامل رد یا تایید نشده و به قول جعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، در خصوص پیشنهاد پایتخت شدن سواحل مکران، «این موضوع به‌عنوان یک ایده مطرح شده […]...

ادامه مطلب

مکران، پایتخت استراتژیک یا بازی با افکار عمومی؟/ فرشته گلی

موضوع انتقال پایتخت از شهری به شهر دیگر، داستانی است با سابقه‌ای طولانی. سوابق مربوط به مهم‌ترین موارد انتقال پایتخت‌‌‌ها در دنیا نشان می‌دهد، انتقال پایتخت در سال ۱۸۰۰ در آمریکا، در ۱۸۶۸ در ژاپن، در ۱۸۷۱ در ایتالیا، در ۱۹۱۲ در هند، در ۱۹۱۸ در روسیه و در ۱۹۲۳ در ترکیه به انجام رسیده […]...

ادامه مطلب

مشارکت‌ندادن جوامع محلی در طرح انتقال پایتخت/ سینا یوسفی

تمرکزگرایی و سانترالیسم گسترده پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران، به یکی از ویژگی‌های ساختاری حکمرانی در ایران تبدیل شده است. این رویکرد متمرکز، به‌مرور زمان به ایجاد و تشدید مشکلات عمیق اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی انجامیده است. در این میان طرح‌هایی مانند انتقال پایتخت از تهران به مکران، به‌عنوان راه‌حلی ظاهری برای […]...

ادامه مطلب

مکران؛ از تاریخی کهن تا خیال پایتخت‌شدن/ مرتضی هامونیان

در آغازین ماه زمستان ۱۴۰۳، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس دولت جدید حکومت جمهوری اسلامی، در جمع اعضای ستاد روابط اقتصادی خارجی کشور صراحتاً اعلام کرد که اگر به جمع‌بندی درخصوص انتقال پایتخت برسند، یکی از مناطقی که به‌صورتی کاملاً جدی مطرح خواهد بود، مکران است.(۱) مکران، سرزمینی در جنوب بلوچستان ایران که در تعلیقات […]...

ادامه مطلب

راه‌حل درست، توسعه بلوچستان برای بلوچ و توسط خود بلوچ است/ احمد بلوچ

بحث انتقال پایتخت ایران از تهران به سواحل مکران در بلوچستان، فراتر از یک تصمیم صرفاً اداری و عمرانی، پیامدهای عمیق فرهنگی، اجتماعی و جمعیتی برای بلوچستان خواهد داشت. این تصمیم که بدون مشارکت واقعی مردم بومی اتخاذ شده است، نه‌تنها منجر به توسعه پایدار نخواهد شد، بلکه زمینه‌ساز تغییر ترکیب جمعیتی، تشدید سیاست‌های تمرکزگرایانه، […]...

ادامه مطلب