“رقص برزیل با شیطان”، یکی از پنج کتاب دیو زِرِن، ورزشی نویس نامی آمریکایی و سردبیر مجله اسپرتس ایلاستریتد (Sports Illustrated) است که به ورزش نگاهی دیگرگونه دارد. این کتاب که نتیجه تحقیقات و مشاهدات رِزِن از جام جهانی فوتبال در برزیل است، لحنی چندان ورزشی ندارد و سعی دارد زوایای دیگر فوتبال -این پرطرفدارترین ورزش در جهان- و هم چنین تورنمت های جهانی نظیر المپیک و جام جهانی را یادآور شود.

کتاب فوق الذکر به تاثیرات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی این مسابقات بر جوامع و خصوصاً جوامعی که نقش میزبان را ایفا می کنند، می پردازد و روایت می کند که چگونه پیشامدهای جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ و المپیک ۲۰۱۶ در کشور برزیل به بی خانمان شدن زاغه نشین های این کشور منجر شده است. این کتاب علاوه بر شرح چگونگی این که دولت برزیل، به خاطر برآورده کردن استانداردهای مورد تایید فیفا و کمیته جهانی المپیک (اعم از ساخت ورزشگاه های لوکس)، مناطق زندگی حاشیه نشین ها و فرهنگ مردم فقیر این کشور را مورد تجاوز قرار داده است، به فساد در چنین نهادهایی می پردازد و بحث می کند که چنین عملکردهایی به وخیم تر شدن سطح استانداردهای زندگی مردم در حوزه هایی چون آموزش و پرورش، بهداشت، حمل و نقل عمومی و امنیت منجر شده است.

نویسنده ضمن اشاره به این که بر اساس سیاست های جهانی سازی، سبک فوتبال کشور برزیل نیز تغییر پیدا کرده و به سبک فوتبال اروپایی کشیده است، معتقد است که این تغییر سبک، خیانت به فرهنگ مردم و فوتبالی است که ریشه در سنت های بومی این کشور مانند سامبا و کوپوئرا داشت و شرایطی را مهیا می کرد تا آن دسته از کودکانی که به این ورزش علاقه مند بودند، در فضاهای عمومی به بازی و پرورش استعدادهای خود بپردازند؛ نه این که چون امروز جستجوگر استعدادهایشان در “صنعت فوتبال” و یا “برندهای باشگاهی” باشند.

در مقدمه ای که مترجم فارسی اثر نوشته است، می خوانیم: «وقتی ۳۰ اکتبر ۲۰۰۷ فیفا با میزبانی برزیل برای جام جهانی ۲۰۱۴ موافقت کرد، نه فقط برزیلی ها که همه دوستداران فوتبال خوشحال شدند. حق به حق دار رسید. همه منتظر جام جهانی باشکوهی بودیم، اما چندماه قبل از شروع جام جهانی دیدیم که عاشقان فوتبال در خیابان ها هستند و علیه برگزارکننده های جام جهانی تظاهرات می کنند. برزیلی های عاشق فوتبال به برگزاری مهم ترین رویداد فوتبالی جهان در کشورشان معترض بودند. آن ها ترجیح می دادند بیرون ورزشگاه ها با پلیس ضدشورش درگیر باشند تا این‌که روی سکوها فوتبال ببیند… دیو زِرِن فقط توی ورزشگاه ها و دور و بر ستاره ها نمی گردد، می رود به کف خیابان های ریو و توی کوچه پس کوچه های سائوپولو، با مردم معترض گفتگو می کند و به ما تصویری می دهد که نمی توانیم آن را از رسانه های جریان اصلی ببینم؛ همین تصویر است که کتاب او را جذاب و پرفروش می کند. تصویر مواجه صاحبان اصلی فوتبال برزیل با جام جهانی در برزیل. او البته برای دقیق تر شدن تصویرش ما را با تاریخ، فرهنگ، سیاست و مردم برزیل هم آشنا می کند و از فاولاها [زاغه نشین های ریودوژانیرو] و درگیری هایشان با فیفا و از رئیس جمهور و نسبتش با فوتبال و رویکرد پله و حتی نیمار هم می گوید».

خواندن این کتاب که پس از ترجمه آن به فارسی در ایران هم مخاطبان خاص خود را پیدا کرده است، در شرایطی که جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه در جریان است و مجدداً جمعیت زیادی در سراسر جهان نگاه هایشان را مستطیل سبز دوخته اند و اخبار بسیاری از رسانه های پر مخاطب حداقل تا یک ماه تحت تاثیر این واقعه ورزشی قرار دارد، به علاقه مندان فوتبال و هم چنین کنشگران مدنی توصیه می شود.

نام کتاب: رقص برزیل با شیطان: جام جهانی، المپیک و مبارزه برای دموکراسی

نویسنده: دیو زرن

مترجم : علی عرب زاده

تاریخ انتشار: 1395

ناشر: اسم