“مسیر آشتی؛ از استبداد به دموکراسی” نام کتابی است به قلم “دزموند توتو” که به بررسی پیروزی سیاه پوستان بر نظام آپارتید و پس از آن می پردازد. این کتاب به تازگی توسط بهمن احمدی امویی به فارسی ترجمه و روانه بازار نشر شده است. کتاب مسیر آشتی برخلاف اکثر کتب اجتماعی و سیاسی که با سردی و سختی محتوا همراه هستند، به شکلی کاملاً نرم و صمیمانه با توصیف 27 آوریل 1994، روز پیروزی بر آپارتاید، شروع به کار گرفتن ذهن خواننده می کند و قدم به قدم شرایط و وقایع آن زمان را تشریح می سازد تا هر چه بهتر بتوانید خود را در شرایط آن روز -خطرات موجود در سرتاسر آفریقای جنوبی و تهدید از جانب راست گرایان-، تصور کنید و با شرایط آن روزهای آفریقا آشنا شوید.

اسقف اعظم دزموند توتو برنده جایزه صلح نوبل و از افراد کلیدی و تاثیر گذار در سیر برقراری حقوق بشر در آفریقای جنوبی است. او به دستور نلسون ماندلا، ریاست کمیسیون “حقیقت و سازش” را بر عهده گرفت؛ کمیسیونی که پس از پیروزی، شرایط را برای بخشوده شدن افرادی که در دوران نظام آپارتاید مرتکب نقض حقوق بشر شده بودند، هموار نمود.

در ابتدای این کتاب، مترجم با مقدمه ای قوی خواننده را با سمت و سوی اثر آشنا می کند و نشان می دهد که درون کتاب قرار است با چه مطالبی مواجه شد؛ اما او هم چنان سبک نوشتاری و درون مایه را فاش نمی کند تا شما را نسبت به درون کتاب کنجکاو نگه دارد. در مقدمه می خوانیم: “آفریقای جنوبی تجربه ای را پشت سر گذاشته که بررسی آن از دو جنبه برای بسیاری از کشورها مفید و حائز اهمیت است: نخست، چگونگی ایجاد و شکل گیری دموکراسی و تحکیم آن(دموکراسی سازی) و دوم، نحوه مواجهه با گذشته تاریک، خشن و سوال برانگیزی که باید تکلیف خود را با آن روشن می کرد. آفریقای جنوبی به رغم تمام پیش بینی های منفی، به طور مسالمت آمیزی از این دو مرحله با موفقیت عبور کرد…”

مسیر آشتی به جز فصل اول که پیش درآمد است و یک ضمیمه کوتاه در انتها، ده فصل دارد: “دادگاه نورنبرگ و فراموشی عمومی؟ راه سوم”، “در بهترین زمان”، “عدالت چه می شود”، “بلند شدن و دویدن”، “گوش کردن به یک قربانی”، “می خواهیم ببخشیم اما نمی دانیم چه کسی را باید ببخشیم”، “این برادر من است کفش های او را می شناسم”، “خدای من! چرا چنین کار بی اجر و مزدی را انجام می دهم”، “ما نمی دانستیم” و “به راستی بدون بخشش آینده ای وجود ندارد”. همان گونه که از نام های فصول پیداست، می توان به صمیمیت واقع در متن کتاب پی برد.

در بخش های درونی کتاب مسیر آشتی خواننده با خاطرات زیادی از افراد آسیب دیده، زجر کشیده، راست گرا و غیره رو به رو می شود که علاوه بر آشنایی با روحیات مردم آن روزهای آفریقای جنوبی، آن خاطرات احساسات مختلفی اعم از ترس، انزجار، کرختی و غیره را هم به وجود می آورد و باعث می شود تماماً از بالا به ماجرا نگاه نکرد و مقداری نیز برخورد احساسی با آن اتفاقات و شرایط داشت.

حال این سوال به وجود می آید که چرا یک ایرانی باید به مطالعه کتاب مسیر آشتی بپردازد؟ با توجه به این که آفریقای جنوبی حرکت موفقیت آمیزی را به سمت دموکراسی پیش گرفت و در همان مسیر به ریاست جمهوری نلسون ماندلا و در نتیجه پیروزی سیاه پوستان بر نظام آپارتاید رسید، ما هم می توانیم با مطالعه کتاب هایی مربوط به کشورهایی که در گذشته دچار استبداد و نقض حقوق بشر بوده اند، از تجربیات آنان استفاده کنیم و راه آزادی را در کشور خود هموار کرده و با سرعت بیش تری بپیماییم.

نام کتاب: مسیر آشتی؛ از استبداد به دموکراسی

نویسنده: دزموند توتو

مترجم: بهمن احمدی امویی

زمان انتشار: 1396

ناشر: کتاب پارسه