حقوق بشر واژه‌ای است که طی سالیان اخیر درباره‌ی آن بسیار شنیده‌ایم. افراد بسیاری هر روزه در سراسر جهان قربانی نقض حقوق بشر می‌شوند و در رسانه‌ها و اخبار، بخشی از رنجی که متحمل می‌شوند به تصویر کشیده می‌شود. متاسفانه علاوه بر نقض آشکار و علنی حقوق بشر، بخش عمده‌ای از این حقوق به صورت غیرعلنی و نامحسوس نقض می‌شود که ممکن است حتی نسبت به آن‌ها آگاهی نداشته باشیم.

خوشبختانه به تازگی و به همت دو تن از زندانیان سیاسی زندان اوین، که متاسفانه خود نیز قربانی نقض حقوق بشر هستند، آقایان مهدی خدایی(فعال حقوق بشر) و امید کوکبی(دانشجوی دکترای فیزیک هسته‌ای از دانشگاه تگزاس)، کتاب اطلس حقوق بشر به فارسی ترجمه شده و از سوی انتشارات آرمانشهر در افغانستان در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

این کتاب با پیشگفتاری از آقای عبدالفتاح سلطانی(وکیل و مدافع حقوق بشر زندانی در زندان اوین) آغاز می‌شود و در هشت فصل با بیانی گویا و شیوا و به دور از کاربرد اصطلاحات دشوار حقوقی و نیز با بهره‌مندی از تصاویر، آمار و جداول گوناگون وضعیت حقوق بشر در کشورهای گوناگون را بیان می‌نماید.

در بخش اول، حقوق سیاسی که مستلزم وجود قوه‌ی قضاییه‌ی مستقل است و نیز حق شهروندی، دارایی و نابرابری، کیفیت زندگی مبتنی بر اصل زندگی شرافتمندانه و هم‌چنین بهداشت و سلامت تمام افراد، مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم و ذیل عنوان تخلفات قضایی و محدودیت‌های قانونی، ابتدا به تعریف شکنجه و کاربرد آن از سوی دولت‌های گوناگون می‌پردازد، پس از آن بازداشت خودسرانه به عنوان روشی برای کنترل سیاسی مطرح شده است. در این بخش هم‌چنین به یکی از قدیمی‌ترین مجازات‌های بشری، اعدام، در سطح جهان پرداخته شده است و هم‌چنین مراقبت پلیسی به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر شهروندان تعریف می‌شود. بخش سوم به اصل آزادی بیان و ممنوعیت سانسور می‌پردازد. تعریف آزادی بیان و سانسور ارتباطات در جوامع امروزی از سوی حکومت‌ها و ایجاد محدودیت برای حق اجتماعات، از عناوین مهم این بخش است. بخش چهار این کتاب به مهم‌ترین مسائل نقض حقوق بشر در سطح بین المللی می‌پردازد؛ نسل کشی، جنگ، تجارت اسلحه، تروریسم، نیروهای حافظ صلح سازمان ملل و نیز تعریف آوارگان مهاجر و پناهندگان سیاسی، مباحثی است که به خواننده در فهم بهتر مسائل حقوق بشر در سطح بین الملل کمک شایانی می‌کند. تبعیض یکی از نکوهیده ترین رفتارهای بشری است که در بخش پنجم در قالب تبعیض‌های مذهبی، قومی، نژادی، جنسی و معلولیت به آن پرداخته شده است و در این بخش بر اساس آمار و ارقام و اینفوگرافیک، اطلاعات بسیار گران‌قیمتی از گستردگی و شدت تبعیض در کشورهای گوناگون به مخاطب ارائه می‌شود. حقوق زنان هم که همواره یکی از چالش برانگیزترین مباحث حقوق بشری بوده است؛ حقوق مدنی، خشونت خانگی، تجاوز جنسی به ویژه تعریف انواع تجاوز و آمار آن در کشورهای گوناگون، حق بارداری، ختنه‌ی زنان و بردگی جنسی از مهم‌ترین مسائل حقوق زنان در کشورهای گوناگون است که بخش ششم را شامل می‌شود. در کنار آن و در بخش هفتم حقوق کودکان و تبیین وضعیت کودکان کار، کودکان سرباز، مرگ و میر و سلامت کودکان و نیز به وضعیت آموزش آن‌ها پرداخته شده است. در آخرین بخش خواننده به صورت کوتاه می‌تواند مهم‌ترین معضلات حقوق بشر هر کدام از کشورهای دنیا را به صورت تیتر وار مطالعه کند و در بخش آمار جهانی نیز وضعیت شاخصه‌های اصلی حقوق بشر هر کشور به صورت کوتاه و ساده به خواننده ارائه شده است.

نام: اطلس حقوق بشر

نویسنده: اندرو فاگان

برگردان: مهدی خدایی و امید کوکبی

ناشر: انتشارات آرمانشهر ( افغانستان)

چاپ اول: پاییز ۱۳۹۳