“خفیه نگاری خشونت در سرزمین آدم لِتی‌ها”، نام کتابی است از “شاپور جورکش” نویسنده و منتقد ساکن شیراز. شاپور جورکش در سال ۱۳۲۹ در شهر فسا از توابع استان فارس به دنیا آمد، تحصیلات خود را تا دریافت مدرک فوق لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه شیراز ادامه داد و تا سال ۱۳۵۸ به تدریس در داتشگاه پرداخت؛ به علاوه از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ سرپرست کمیته‌ی تئاتر دانشگاه شیراز بود.

شاپور جورکش در کتاب خود که به “زنان: پروردگان خاک و پناه خاکیان” تقدیم شده است، به تحلیل وجودی خشونت در زوایای پنهان زندگی ما از میان بررسی متون تاریخی، ادبی و عرفانی می‌پردازد و با شناختی که از ادبیات ایران دارد، به نمونه‌های خوبی از اشعار زن ستیزانه اشاره می‌کند. اصطلاح “آدم لِتی‌ها” به معنی “نصفه آدم” یا “آدم نصفه‌ها”ست که نویسنده آن را در جهت تحلیل تاریخ جنسیت در ایران به کار می‌برد و عنوان کتاب را نیز به آن اختصاص می‌دهد. این کتاب، ایران را سرزمین عقل‌های مذکر با تاریخی مذکر می‌نامد و حکایت خشونت آدم لتی‌ها در آن را همسان با نسل کشی و خشونت تاریخ مدرنیته می‌خواند.

در ابتدای این کتاب، به بخش‌هایی از نظریات هانا آرنت که توتالیتاریسم، قدرت و انقلاب محصول عظیم کارهای فکری اوست، اشاره و به تفاوت انقلاب فرانسه و روسیه با انقلاب امریکا پرداخته شده است؛ انقلاب فرانسوی‌ها و روس‌ها برای برپایی عدالت بود و انقلاب امریکایی‌ها برای آزادی. انقلاب اولی به گیوتین، گردن زدن مخالفان و حکومت وحشت و خشونت منتهی شد اما انقلاب دومی توانست تا حدی به آرمان خود برسد.

در متن کتاب مذکور به انتقال خشونت از نسلی به نسل بعد، به مانند میراثی شوم اشاره شده و تاریخ ادبیاتی که زن ستیزی می‌کند، زنان و سگان را یکی می‌کند و عقل را مرد و نفس را زن می‌داند و در عین حال ستایش‌ها نثار عشق کرده و به خاطر آن دیوان‌ها آفریده است، مورد نقد جدی قرار می‌گیرد: “در این دیوان‌ها چه بسیار عشق‌هایی که به جنون رسیدند و به انسان کامل ختم نشدند. جنونی که به ویرانی نیمه‌ی دیگر جامعه منتهی شد و آدم لتی‌ها سرمست از این باده‌ی عشق، گویی خود نمی‌دانستند که بر شاخ نشسته‌اند و بن می‌برند… این همان ندیدن دوگونه‌گرایی‌ست که شمس کسمایی، صادق هدایت و فروغ فرخزاد بر آن تاکید کردند و جامعه را به واکاوی و آسیب شناسی اجتماعی-فرهنگی آن فراخواندند.”جورکش اما عمده‌ی روشنفکران را به مانند شمشیر دولبه می‌داند و آنان را با قصاب‌های کوچه و قداره بندهای خیابان، یکی می‌انگارد چراکه روزی به دفاع از حقوق زنان پرداخته‌اند و روزی دیگر علیه آن‌ها چیزی بر زبان رانده‌اند.

او زنان را به قرار گرفتن در برابر “آینه‌ی فروغ” فرا می‌خواند و آدم لتی‌ها را به دیدن و شناختن نیمه‌ی دیگر خود دعوت می کند تا آدمِ لتی نمانند. هم‌چنین معتقد است مشاهده‌ی همواره‌ی زنان-که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند-، از تبعیض‌های آشکار که عموماً با تصویب قانونی بر علیه‌شان هم همراه بوده، یا به سکوت و دم برنیاورندن انجامیده و یا اگر خواسته‌اند مخالفت خود را نشان دهند به رادیکالیسم و انتحارهایی نظیر خود سوزی منجر شده است.

کتاب خفیه نگاری خشونت در سرزمین آدم لتی‌ها، تنها 4 روز پس از انتشار، توسط اداره‌ی کتاب جمع‌آوری و سپس متن پی دی اف آن با اجازه و درخواست خود نویسنده در فضای مجازی منتشر شد. خواندن و معرفی این کتاب، خاصه که نویسنده‌ نیز از تمامی حقوق مادی خود گذشت کرده است، به خوانندگان خط صلح توصیه می‌شود.

عنوان کتاب: خفیه نگاری خشونت در سرزمین آدم لِتی‌ها

نویسنده: شاپور جورکش

ناشر: کند و کاو

تاریخ انتشار: پاییز سال 1389