قوه قضاییه
نظام کیفری یا نظام اعتقادی؟/ سینا یوسفی
توبه در نظام فقهی اسلامی از دیرباز بهعنوان مفهومی اخلاقی و عبادی مطرح بوده و بهتدریج در فرایند دادرسی کیفری نیز نقش موثری یافته است. فقه اسلامی، با پیوند زدن عرصهی اخلاق دینی با حوزهی مجازات، نهادی را شکل داده است که در آن تحول درونی فرد میتواند موجب سقوط یا تخفیف مجازات گردد. این […]...
ادامه مطلب
توسط:
سینا یوسفی
نوامبر 22, 2025
صدای علم در برابر صدای خشونت/ مرتضی هامونیان
مسئلهی اعدام، همواره امری پرچالش در ایران بوده است. این مجازات پیش و پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ توسط حکومتها اجرا شده و پیوسته آماج نقد منتقدان قرار گرفته است. مجازات اعدام، در ماهیت خود، قتل دولتی است که توسط حکومتها اعمال میشود و خروجی آن چیزی نیست جز بازتولید خشونتی که به بهانهی خشونتی […]...
ادامه مطلب
توسط:
مرتضی هامونیان سپتامبر 23, 2025
روایتهایی از درون مرز تاریکی؛ گفتگو با سه زندانی محکوم به اعدام/ امیر آقایی
وقتی از اعدام سخن میگوییم، فقط دربارهی «پایان یک زندگی» حرف نمیزنیم، بلکه دربارهی زنجیرهای از فقر، بیعدالتی و فراموشی سخن میگوییم؛ دربارهی مسیری میگوییم که آرامآرام یک «انسان» را به نقطهی بیبازگشت میکشاند. در لایههای زیرین جامعه، آنجا که صدای ضعیفترینها کمتر شنیده میشود، قصههایی جریان دارد که هرگز در سطر اول اخبار نمینشیند؛ […]...
ادامه مطلب
توسط:
امیر آقایی آوریل 21, 2025
نگاهی به کارنامهی سیاه «حسینعلی نیری»، عضو هیأت مرگ/ علی کلائی
مرگ کسانیکه ظلم کرده و دستشان بهخون مردمان آغشته است، آنهم بدون اینکه روند عدالت انتقالی در خصوص آنها طی شود، هم موجب تسلای دادخواهان میشود و هم فرصت شنیدن حقایق فاجعه را از ایشان میگیرد. مرگ «حسینعلی نیری» از این جمله است. نام او در نیم قرن اخیر با عنوان نمادی از خشونت و […]...
ادامه مطلب
توسط:
علی کلائی آوریل 21, 2025
بازتولید خشونت در سایهی شرع/ احسان حقی
سلب حیات همواره بهعنوان کیفری سخت، دردناک و غیرقابل بازگشت و جبرانناپذیر، یکی از ابزارهای حاکمیتها برای اعمال اقتدار و سلطهی خود بر اعضای جامعه به شمار رفته است و همچنان نیز کمابیش به شمار میرود. کشتهشدن انسانها به دست جلاد، بهواسطهی خشم لحظهای پادشاه، محاکمهی چنددقیقهای زندانیان و اعدام فوری و دستهجمعی آنها و […]...
ادامه مطلب
توسط:
احسان حقی آوریل 21, 2025
اعدام در جمهوری اسلامی؛ خشونت نمادین و بازتولید قدرت/ رها ثابت سروستانی
در سالهای اخیر، افزایش چشمگیر احکام و اجرای اعدام در ایران، بهویژه پس از اعتراضات سراسری اخیر، پرسشهای عمیقی دربارهی کارکرد اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژیک این مجازات در جمهوری اسلامی ایجاد کرده است. این نوشتار میکوشد تا اعدام را، نه صرفاً بهعنوان ابزار مجازات کیفری، بلکه بهمثابه یک سازوکار تولید و اعمال قدرت تحلیل کند. […]...
ادامه مطلب
توسط:
رها ثابت سروستانی آوریل 21, 2025
صیانت از جان، وظیفهی حاکمیت/ محمدهادی جعفرپور
بنا به اسناد بهجا مانده از زمانهای قدیم، آنچه همواره در هیبت چالش و پرسش اساسی و همیشگی نوع بشر مطرح بوده، حقوق انسانها، بهویژه در قالب حقوق طبیعی و اساسی یعنی «حق حیات» است. شاکله و تبلور عینی این حق، سرچشمهی سایر حقوق انسانی بود که مصادیق آنرا میتوان در جنبشهای سیاسی اجتماعی سدهی […]...
ادامه مطلب
توسط:
محمدهادی جعفرپور آوریل 21, 2025
هیچ سودی در قصاص نیست مگر تشفی بازماندگان برای لحظاتی/ مصطفی احمدیان
در طی سالهای اخیر کمپینهای مختلفی در راستای مخالفت با اعدام تشکیل شدهاند که هر یک به نوعی احکام اعدام و قصاص را بیشترین جلوهی خطرآفرین برای اجتماع برشمردهاند که آثار زیانبار آن، گریبان واقعیت و زیست جمعی ما در این دوره از تاریخ رها نمیکند. با این حال، سیاست کیفری ما در قبال این […]...
ادامه مطلب
توسط:
مصطفی احمدیان نوامبر 21, 2024
آیا قانون ناعادلانه، قانون است؟/ محمدهادی جعفرپور
یکی از مهمترین مسائلی که اینروزها در سطح جامعه مطرح است، مشخص نمودن مرز «نافرمانی مدنی» با قانون شکنی، قانونگریزی و اصطلاح فقهی «بغی» است. توجه به اینموضوع، سبب طرح اینمسئله است که: نسبت اخلاق با حقوق، یا عدالت با اخلاق و یا در نگاهی مذهبی، تعامل یا تقابل مذهب با حقوق چیست که آنرا […]...
ادامه مطلب
توسط:
محمدهادی جعفرپور آگوست 22, 2024
«النجاة فيالصدق»/ مطهره گونهای
اخیراً غلامحسین محسنی اژهای، رئیس قوهی قضاییهی جمهوری اسلامی، با هدف پیشگیری از ارتکاب مجدد جرم و اصلاح و تربیت مجرمان، شیوهنامهای تحت عنوان «احراز صلاحیت توبه» را به مراجع قضایی ابلاغ کرد تا در دستور کار قرار گیرد. بر اساس این شیوهنامه «توبه، حالتی نفسانی است که متضمن توجه و بازگشت انسان به سوی […]...
ادامه مطلب
توسط:
مطهره گونهای جولای 22, 2024
نقبی به قوانین حمایتی از زنان زندانی/ محمدهادی جعفرپور
تبعیض آشکار و ناروا بر مبنای جنسیت و پایمال شدن شخصیت و حیثیت نیمی از مردم جهان به جرم زن بودن و نادیده انگاشتن حقوق فطری آنان مهمترین دلیل برای جلب توجه فعالان مدنی و حقوق بشر به مسئلهی زن و حقوق او تلقی میشود. اعلامیهی جهانی رفع تبعیض از زنان در دسامبر ۱۹۷۹ مورد […]...
ادامه مطلب
توسط:
محمدهادی جعفرپور ژوئن 21, 2024
گفتگو با علی اکبر گرجی ازندریانی، عضو پیشین معاونت حقوقی ریاست جمهوری پیرامون تکلیف پاسخگویی/ علی کلائی
پاسخگویی حاکمان به شهروندان (Accountability)، تکلیف همهی دولتها در برابر همهی شهروندان است. اما ریشهها و مبانی این تکلیف و دلایل اهمیت آن چیست؟ چرا گرفتن پاسخ جزو حقوق شهروندی محسوب میشود؟ وضعیت پاسخگویی و عدالتخانه به مثابه محل اقامهی حق شهروندان در ایران امروز چگونه است؟ اینها پرسشهایی است که ماهنامهی خط صلح را […]...
ادامه مطلب
توسط:
علی کلائی می 21, 2024
