در گفتگوی پیش‌رو، «مرتضی پدریان جونی»، مدرس دانشگاه، دکترای جامعه‌شناسی و مدیرمسئول و صاحب امتیاز هفته‌نامه‌ی تندر، با نگاهی جامعه‌شناختی به یکی از پرمجادله‌ترین ابزارهای مجازات در ایران، یعنی اعدام، می‌پردازد. تحلیل او نشان می‌دهد که کارکرد واقعی اعدام، برخلاف تصور رایج، نه بازدارندگی از جرم، بلکه بیش‌تر نمایش قدرت و ایجاد هراس در جامعه […]...

مقاله‌ی حاضر منحصراً روی استدلالات برای لغو مجازات اعدام متمرکز است. در این مقاله نشان داده می‌شود که این استدلال‌ها چه نقاط ضعفی دارند و در مقابل یک استدلال جایگزین پیشنهاد داده می‌شود که محکم‌تر از استدلال‌های موجود است. در ابتدا باید چند شبه-استدلال را در مذمت حکم اعدام از بحث کنار بگذاریم. این گفته‌ی […]...

مرگ کسانی‌که ظلم کرده و دستشان به‌خون مردمان آغشته است، آن‌هم بدون این‌که روند عدالت انتقالی در خصوص آن‌ها طی شود، هم موجب تسلای دادخواهان می‌شود و هم فرصت شنیدن حقایق فاجعه را از ایشان می‌گیرد. مرگ «حسینعلی نیری» از این جمله است. نام او در نیم قرن اخیر با عنوان نمادی از خشونت و […]...

مجازات اعدام یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در حقوق کیفری معاصر است. باوجود‌ این‌که روند جهانی به‌سوی محدودسازی و لغو آن در جریان است، هنوز در برخی کشورها –به‌ویژه در مواردی چون جرایم سنگین—، به کار گرفته می‌شود. در برخی کشورها نیز با رویکرد سیاسی، اعدام نه‌تنها به عنوان ابزاری برای مقابله با جرم، بلکه وسیله‌ای […]...

در سال ۲۰۲۴ عفو بین‌الملل جمعاً ۱۵۱۸ اعدام در ۱۵ کشور ثبت کرد که ۳۲ درصد بیش‌تر از سال ۲۰۲۳ بود. این آمار شامل تعداد اعدام‌ها در چین نمی‌شود، زیرا آمار تعداد اعدام‌‌شدگان در چین محرمانه است. دستیابی به آمارهای بعضی دیگر از کشورها مانند کره شمالی و ویتنام هم با دشواری همراه بوده است […]...

بنا به اسناد به‌جا مانده از زمان‌های قدیم، آن‌چه همواره در هیبت چالش و پرسش اساسی و همیشگی نوع بشر مطرح بوده، حقوق انسان‌ها، به‌ویژه در قالب حقوق طبیعی و اساسی یعنی «حق حیات» است. شاکله و تبلور عینی این حق، سرچشمه‌ی سایر حقوق انسانی بود که مصادیق آن‌را می‌توان در جنبش‌های سیاسی اجتماعی سده‌ی […]...

حدود سیصد سال پیش، فرانسوا ولتر، از فیلسوفان نامدار عصر روشنگری، اعتقاد داشت: «باید بین گناه و جرم تفاوت قائل شد». کافی است به مواد ۱۱۴ تا ۱۱۹ قانون مجازات اسلامی که در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسید و شیوه‌نامه‌ی احراز توبه که اخیراً از سوی رئیس قوه‌ی قضاییه ابلاغ شده، نگاه کنیم و آن‌ها […]...

تحلیل مواد پیشنهادی در لایحه «عفاف و حجاب» بنا به اصول و قواعد تعریف شده در قانون مجازات اسلامی و قانون کاهش مجازات‌های تعزیزی گرچه امری است ضروری، اما آن‌چه به نظر نگارنده ضروری‌تر از تحلیل حقوقی و تخصصی این مقررات –خاصه مجازات‌های تعریف شده در این لایحه است—، بیان فلسفه‌ی وجودی قواعد کیفری و […]...

مجازات اعدام یکی از داغ‌ترین و بحث‌برانگیز‌ترین موضوعات روز جهان است. طرفداران اعدام اغلب به این مجازات به چشم یک امر ناخوشایند ولی لازم برای ایمن کردن جامعه از دست افرادی که جنایات بی‌رحمانه مرتکب می‌شوند، نگاه می‌کنند. از سوی دیگر اغلب مخالفان اعدام، اعدام را نوعی قتل می‌دانند و اشاره می‌کنند که اعدام تاثیری […]...

در تاریخ ۲۱ فروردین ماه سال جاری رئیس قوه‌ی قضاییه اعلام کرد که قرار است زندان رجایی شهر واقع در شهرستان کرج تعطیل و به مکان دیگری منتقل شود. ایشان دلیل این تصمیم را قرار گرفتن این زندان در داخل شهر کرج عنوان کرد. اما به نظر نمی‌رسد این امر تنها دلیل باشد. به هر […]...

باید چنین انگاشت که زندان و به طور کلی مجازات‌ها، برای حذف جرم‌ها در نظر گرفته نشده‌اند؛ بیش‌تر برای تمایزگذاری جرم‌ها و توزیع و استفاده از آن‌ها در نظر گرفته شده‌اند. زندان و مجازات‌ها آن‌قدرها هم رام و مطیع کردن تخطی‌کنندگان از قانون را در نظر ندارند، بلکه تمایل دارند که تخطی از قانون را […]...

پیش‌بینی واکنش‌های کیفری (مجازات) در قوانین موضوعه و اعمال آن از طریق قوه‌ی قضاییه، یکی از راه‌های استقرار نظم و امنیت و جلوگیری از تعدّی به حقوق اشخاص در جوامع متمدن به شمار می‌رود. از آن‌جایی‌که وضع و اعمال مجازات ها -با وجود ضرورت‌ها و توجیهاتی که تمسّک به آن را ایجاب می‌کند- به هر […]...